Ψυχοφελή μηνύματα...

[toula]

Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης: [Περισσότερο με συγκινεί, όταν εσωτερικά είναι κανείς τοποθετημένος καλά. Να έχη δηλαδή σεβασμό και αγάπη πραγματική, να κινήται απλά, να μην κινήται με τύπους].
Το καλό είναι ότι διψούν οι άνθρωποι την απλότητα και έφθασαν σε σημείο να κάνουν την απλότητα μόδα, και ας μη νιώθουν απλά. Έρχονται μερικοί στο Άγιον Όρος με κάτι ξεβαμμένα ρούχα. Λέω: «Αυτοί δεν δουλεύουν στα χωράφια, γιατί είναι έτσι;»Άλλος μιλάει χωριάτικα από φυσικού του και τον χαίρεσαι. Άλλος πάει να μιλήση χωριάτικα και σού έρχεται να κάνης εμετό. Είναι και μερικοί που έρχονται με τις γραβάτες τους… Από το ένα άκρο στο άλλο. Ένας είχε έξι-επτά γραβάτες μαζί του. Ένα πρωί που ετοιμαζόταν, φόρεσε την γραβάτα, το κουστούμι του κ.λπ. «Τί κάνεις εκεί;», του λέει κάποιος. «Θα πάω στον π. Παΐσιο», λέει. «Έ, και τί είναι αυτά που φοράς;». «Τα φορώ, λέει, για να τον τιμήσω». Βρέ, τί πάθαμε!
Απλότητα δεν έχουν καθόλου· Γι’ αυτό υπάρχει αυτή η αλητεία. Όταν οι πνευματικοί άνθρωποι δεν ζουν απλά, αλλά είναι κουμπωμένοι, δεν βοηθούν την νεολαία. Έτσι τώρα οι νέοι, μη έχοντας κάποιο πρότυπο, ζουν αλήτικα. Γιατί, όταν βλέπουν κουμπωμένους Χριστιανούς, ανθρώπους σφιγμένους με γραβάτες, καλουπωμένους, δεν βρίσκουν σ΄ αυτούς καμμιά διαφορά από τους κοσμικούς και αντιδρούν. Αν έβλεπαν απλότητα στους πνευματικούς ανθρώπους, δεν θα έφθαναν σ΄ αυτήν την κατάσταση. Αλλά τώρα κοσμικό πνεύμα οι νέοι, κοσμική τάξη αυτοί. «Έτσι πρέπει να περπατάμε οι Χριστιανοί, έτσι πρέπει εκείνο, έτσι το άλλο…» Και δεν είναι ότι το κάνουν από μέσα τους, από ευλάβεια, αλλά γιατί «έτσι πρέπει». Όποτε και οι νέοι λένε: «Τί πράγματα είναι αυτά; Να πηγαίνουν στην Εκκλησία με σφιγμένο τον λαιμό! Άντε άπ΄ εκεί!», και τα πετούν και γυρίζουν γυμνοί. Πιάνουν το άλλο άκρο. Κατάλαβες; Όλα αυτά από αντίδραση τα κάνουν. Ενώ έχουν ιδανικά, δεν έχουν πρότυπα και είναι αξιολύπητοι. Γι’ αυτό χρειάζεται κανείς να τους κεντρίση το φιλότιμο και να τους συγκινήση με την απλή του ζωή. Αγανακτούν, όταν και αυτοί οι πνευματικοί άνθρωποι και οι ιερείς προσπαθούν με συστήματα κοσμικά να τους συγκρατήσουν. Όταν όμως βρουν την σεμνότητα, αλλά και την απλότητα και μία ειλικρίνεια, τότε προβληματίζονται. Γιατί, όταν κανείς έχη ειλικρίνεια και δεν υπολογίζη τον εαυτό του, είναι απλός, έχει ταπείνωση. Όλα αυτά δίνουν ανάπαυση και στον ίδιο, αλλά είναι αισθητά και στον άλλον. Καταλαβαίνει ο άλλος αν τον πονάς ή υποκρίνεσαι. Ένας αλήτης είναι καλύτερος από έναν υποκριτή Χριστιανό. Γι’ αυτό όχι υποκριτικό γέλιο αγάπης αλλά φυσιολογική συμπεριφορά· ούτε κακία ούτε υποκρισία αλλά αγάπη και ειλικρίνεια. Περισσότερο με συγκινεί, όταν εσωτερικά είναι κανείς τοποθετημένος καλά. Να έχη δηλαδή σεβασμό και αγάπη πραγματική, να κινήται απλά, να μην κινήται με τύπους, γιατί τότε μένει κανείς μόνο στα εξωτερικά και γίνεται άνθρωπος εξωτερικός, δηλαδή αποκριάτικος καρνάβαλος.
***
Η ζήλεια, η κατάκριση, ο θυμός, η μνησικακία κ.λπ., όλα από την υπερηφάνεια ξεκινούν. Η υπερηφάνεια είναι το Γενικό Επιτελείο όλων τών παθών. Αν λοιπόν χτυπήσης την υπερηφάνεια, χτυπάς όλα τα πάθη και έρχεται μέσα σου η ταπείνωση και η αγάπη. Γι αυτό, νομίζω, αρκετό είναι να ασχοληθής ή μάλλον να ανοίξης μέτωπο μάχης με την υπερηφάνεια· να στρέψης όλα τα πυρά προς το κάστρο τής υπερηφανείας, το οποίο μάς χωρίζει από τον Θεό.
Όποιος έχει περισσότερη ταπείνωση, έχει περισσότερο πνευματικό περιεχόμενο. Ο υπερήφανος δεν έχει εσωτερικό περιεχόμενο. Είναι σαν το αψώμωτο στάχυ που στέκεται όρθιο, ενώ το ψωμωμένο στάχυ γέρνει το κεφαλάκι του. Και εκτός που είναι σκοτισμένος, είναι και εσωτερικά ανήσυχος και εξωτερικά ταραγμένος και θορυβώδης. Γιατί, όταν υπάρχη υπερηφάνεια, ό,τι κάνει ο άνθρωπος, είναι μια φούσκα που την φουσκώνει ο διάβολος και μετά την τρυπάει με μια καρφίτσα, κάνει κρότο και σπάει.
Είναι άτιμη η υπερηφάνεια, είναι φοβερό πράγμα, αφού τους Αγγέλους τους έκανε δαίμονες! Αυτή μας έφερε από τον Παράδεισο στην γη και τώρα από την γη προσπαθεί να μας στείλη στην κόλαση…
– Γέροντα, ένας που έχει μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του, δεν είναι εύκολο να δη το καλό που έχει ο άλλος.
– Έτσι είναι. Αυτός που έχει μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του, παραμένει μέσα στην αντάρα τής υπερηφανείας και δεν έχει ούτε πνευματική υγεία ούτε ορατότητα, οπότε δεν μπορεί να δη τα χαρίσματα τού άλλου. Αλλά γιατί να έχη κανείς μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του; Πώς θα έρθουν οι θείες ιδέες, αν δεν πετάξη την δική του μεγάλη ιδέα; Αν πάρη το κατσαβίδι ο Χριστός, λίγο την βιδούλα να στρίψη, μπανταλομάρες θα λέμε. Τι ιδέα να έχης λοιπόν για τον εαυτό σου;
Αυτός που έχει μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του, είναι εκτός τού εαυτού του, παράφρων. Χρειάζεται να κατεβή-να κατεβή, να προσγειωθή, για να βρη τον εαυτό του· αλλιώς θα γυρίζη στα σύννεφα και θα ξοδεύη την βενζίνη στον αέρα!
Όσο μπορείς, να κινήσαι ταπεινά. Ό,τι κάνεις να το κάνης με φιλότιμο, για τον Χριστό, και όχι από ανθρωπαρέσκεια και κενοδοξία, για να ακούσης το «μπράβο» από τους ανθρώπους. Όταν ο άνθρωπος δεν δέχεται τα «μπράβο» από τους ανθρώπους και εργάζεται μόνον για τον Θεό, τότε ανταμείβεται από τον Θεό και σ αυτήν την ζωή με την άφθονη Χάρη Του, και στην άλλη με τα αγαθά τού Παραδείσου.
Προσπάθησε στην κάθε φιλότιμη ενέργειά σου να μη σφηνώνεται η ανθρωπαρέσκεια, για να έχης και καθαρό μισθό, χωρίς κρατήσεις από το ταγκαλάκι, αλλά και περισσότερη εσωτερική ειρήνη. Να εξετάζης τα ελατήρια με τα οποία κινείσαι και, μόλις αντιληφθής ότι κινείσαι από ανθρωπαρέσκεια, να την χτυπάς αμέσως. Αν κάνης αυτόν τον «καλόν αγώνα», θα αποτοξινωθής από κάθε κοσμικό ελατήριο που έχει κέντρο το εγώ. Τότε θα γίνωνται όλα καλά και δεν θα έχης πειρασμούς ούτε εξωτερικούς ούτε δικούς σου εσωτερικούς, αλλά θα έχης εσωτερική ειρήνη.
Ο πνευματικός άνθρωπος ενδιαφέρεται να αρέση στον Θεό, όχι στους ανθρώπους. «Αν ήθελα να αρέσω στους ανθρώπους, λέει ο Απόστολος Παύλος, δεν θα ήμουν δούλος τού Χριστού».
Η πνευματική ζωή δεν είναι όπως η κοσμική ζωή. Εκεί, για να πάη, ας υποθέσουμε, καλά μια επιχείρηση, πρέπει να κάνη κανείς την τάδε διαφήμιση, να ρίξη αυτά τα φέιγ-βολάν, να κοιτάξη πώς να προβληθή. Στην πνευματική ζωή όμως, μόνον αν μισήση κανείς την κοσμική προβολή, πάει καλά η επιχείρηση η πνευματική.

[toula]

Διαφυλάξτε λοιπόν κι εσείς, αδελφοί μου, την αληθινή ταπείνωση της καρδιάς, η οποία δεν είναι επίδειξη και λόγια υποκριτικά, αλλά βαθιά ταπείνωση ψυχής. Αυτή η ταπείνωση θα λάμψει με την υπομονή που θα επιδείξετε. Γιατί η υπομονή είναι το πιο καθαρό αποδεικτικό της ύπαρξης του ταπεινού φρονήματος. Και αυτό θα συμβεί όχι με το να διακυρήσσετε ότι είστε υπεύθυνοι για αμαρτίες που κανείς δε θα πιστέψει πως έχετε διαπράξει, αλλά όταν θα παραμείνετε ατάραχοι και απαθείς στις θρασείς κατηγορίες που θα σας εκτοξεύσουν.
Αββάς Πιαμούν
Η ταπεινοφροσύνη κατορθώνεται με ονειδισμούς, με ύβρεις, με πλήγματα.
Ν’ ακούσης ότι είσαι ανόητος και βλάκας, ζητιάνος και φτωχός, αδύναμος και τιποτένιος, απρόκοπος σε έργα, χωρίς ευφράδεια στον προφορικό λόγο, άσχημος στην εμφάνισι, ασθενής στις δυνάμεις.
Αυτά είναι τα νεύρα της ταπεινοφροσύνης.
Αυτά άκουσε και έπαθε ο Κύριος.
Σαμαρείτη τον είπαν και ότι έχει δαιμόνιο.
Πήρε μορφή δούλου, ραπίσθηκε, πληγώθηκε.
Αγία Συγκλητική
Οταν λέω ταπεινοφροσύνη δεν εννοώ αυτήν στα λόγια που την προσφέρει η γλώσσα, αλλα αυτήν που βρίσκεται στην σκέψη, στην ψυχή, στην συνείδηση που μόνο ο Θεός μπορεί να την δεί. Αρκεί αυτή και μόνο η αρετή, έστω κι αν καμία αλλη δεν υπάρχει, για να κάνει σπλαχνικό τον Κύριο.
Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος
Ο αββάς Σέργιος διηγείτο το ακόλουθο περιστατικό στους υποτακτικούς του για να τους απόδειξη πόσο κερδίζει ο ταπεινός:
Κάποτε κατεβαίναμε στην πόλι με τον μακαρίτη τον Γέροντα μου και δυο ακόμη Αδελφούς. στο δρόμο, χωρίς να το καταλάβωμε, πέσαμε σ' ένα χωράφι και πατήσαμε λίγα σπαρτά. Μόλις το πήρε ειδησι ο ιδιοκτήτης, που έσκαβε πιο πέρα, έγινε έξω φρενών από το θυμό του. Ήλθε κοντά μας κι' άρχισε να μας βρίζη με το χειρότερο τρόπο:
— Καλόγεροι είσαστε σεις; Έχετε Θεό μέσα σας; Αν φοβόσαστε το Θεό, θα υπολογίζατε τους ξένους κόπους.
— Για την αγάπη του Χριστού, μην απαντήση κανένας, μας ψιθύρισε ο Γέροντας. Ύστερα γύρισε στο χωριάτη με ταπεινοσύνη:
— Έχεις δίκιο, παιδί μου, του είπε, αν είχαμε φόβο Θεού θα προσέχαμε και δε θα κάναμε τέτοια ζημιά. Σφάλαμε, συγχωρεσέ μας, για την αγάπη του Κυρίου.
Με μιας ο χωρικός ηρέμησε. Τα ταπεινά λόγια του Γέροντος έσβυσαν το θυμό του. Ντράπηκε για όσα προηγουμένως είχε ειπή και πέφτοντας στα γόνατα του είπε:
— Συγχωρεσέ με, άνθρωπε του Θεού, και πάρε με μαζί σου να γίνω κι' εγώ Καλόγερος.
Ο Γέροντας τον δέχθηκε μετά χαράς κι' από τότε έμεινε για πάντα στην υποταγή του.
* * *
ΔΥΟ Επίσκοποι σε γειτονικές επαρχίες, ο ένας πλούσιος και ισχυρός, ο άλλος φτωχός και ταπεινός, παραξηγήθηκαν κάποτε γι' ασήμαντη αφορμή. Από τότε ζητούσε ο πλούσιος ευκαιρία να εκδικηθή το φτωχό. Εκείνος όμως δε φοβήθηκε κι έλεγε συχνά στους κληρικούς του:
— Κάνετε υπομονή, Αδελφοί, εμείς θα νικήσωμε στο τέλος.
Σ' ένα μεγάλο πανηγύρι, που ο πλούσιος Επίσκοπος με πομπή ατέλειωτη λιτάνευε την εικόνα του Αγίου που γιόρταζε, ο γείτονας του πήρε όλους τους κληρικούς του και πήγε στην επαρχία του.
— Θα κάνετε ό,τι κάνω εγώ, τους είχε ειπή, και σήμερα, με τη δύναμι του Θεού, θα τον νικήσωμε.
— Τι έχει στο νού του τάχα να κάνη; έλεγαν με απορία εκείνοι μεταξύ τους.
Σαν έφτασαν στη γειτονική πόλι, η πομπή βρισκόταν στον πιο κεντρικό δρόμο. Τότε ο ταπεινός Επίσκοπος, με όλο του τον κλήρο, έπεσε στα πόδια του αντιπάλου του και είπε δυνατά για ν' ακουστή απ' όλους:
— Συγχώρεσέ μας, δέσποτα, δούλοι σου είμαστε όλοι.
Ο ισχυρός Επίσκοπος εκάμφθηκε και, διώχνοντας τη σκληρότητα από την καρδιά του, αγκάλιασε τον αδελφό του και του είπε ταπεινά:
— Συ είσαι Πατέρας και δεσπότης μου.
Από την ημέρα εκείνη απόκτησαν μεγάλη φιλία μεταξύ τους.
Δεν σας έλεγα, τέκνα μου, πως θα τον νικήσωμε; έλεγε ο φτωχός Επίσκοπος στους κληρικούς του. Η ταπεινοσύνη είναι αληθινή δύναμι στη ζωή.
Γεροντικό

[toula]

Δεν είναι Φαρισαϊσμός να κάνεις πνευματικό αγώνα, να πηγαίνεις Εκκλησία, να ακολουθείς τις εντολές, να διαλέγεις τον δρόμο τον οποίο δύσκολα διαλέγουν άλλοι. Είναι φρικτό να μπαίνουν στο στόχαστρο οι άνθρωποι της Εκκλησίας και να έχει ο κόσμος απαιτήσεις τελειότητας και αναμαρτησίας από αυτούς.
Πιστεύω οτι φαρισαϊσμός είναι το εξής:
Επειδή φοβάσαι τα δύσκολα και τα υπέρλογα του Ευαγγελίου, να αμνηστευεις τα πάθη σου, να υποστηρίζεις με πεποίθηση ότι πιστεύεις με τον δικό σου τρόπο, να χαιδεύεις τον εαυτό σου, τον χειρότερο σύμβουλο ανεκαθεν και να τον τρέφεις με θάρρος και απαίτηση. Κυρίως να περιφρονείς τους άλλους γιατί δεν είναι τόσο ενημερωμένοι και εναλλακτικοί όσο εσύ. Ειδικά αυτή η σταθερή κατάκριση και περιφρόνηση των άλλων είναι η ουσία του Φαρισαϊσμού. Θα πει κάνεις ότι ναι μεν αλλά πολλοί άνθρωποι μέσα στην Εκκλησία τυπολατρούν, υποκρίνονται , κατηγορούν εύκολα τους άλλους ως αμαρτωλούς, τους απελπίζουν για την σωτηρία τους. Ότι τα θρησκευτικά περιβάλλοντα κατάντησαν συνωνυμα της υποκρισίας. Αλήθεια αυτό το επιχείρημα δηλώνει άγνοια της ανθρώπινης φύσης και έναν υφέρποντα φθόνο για όσους ανήκουν κάπου, όπου από αδυναμία και απροθυμία δεν μπορούμε να εισχωρήσουμε εμείς. Η Εκκλησία είναι ένα σύνολο αμαρτωλών και εμπαθών ανθρώπων. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Δεν μπορεί κανείς να πει το αντίθετο, μα δεν το βλέπουν όλοι. Πλην όμως ζητάμε την σωτηρία, την θεραπεία, παραμένοντας μεσα στην Εκκλησία. Είτε έχουμε επίγνωση ειτε όχι. Η παραμονή μεσα στην Εκκλησία μας δικαιώνει, γιατί δηλώνει εξάρτηση από τον Θεό .Αυτό δεν μπορεί να το παραδεχθεί όποιος έχει μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του και καμία διάθεσή να τον αλλάξει . Οι υποκριτές μέσα στην Εκκλησία παίρνουμε τουλάχιστον μια ελάχιστη οσμή από Χριστό. Και ασφαλώς ο έλεγχος των άλλων μας κρίνει και μας ταπεινώνει κάθε στιγμή .Ήδη κρινόμαστε!Έχουμε ήδη κριθεί από τους ανθρώπους. Όποιος κρατάει τον εαυτό του με αυταρέσκεια απ' έξω, δεν μπορεί να γνωρίσει τον Χριστό. Και έτσι όπως δεν μπορεί να υπάρξει έξω από τον εαυτό του και τις πεποιθήσεις του, δεν έχει κανένα όφελος και θα υποστεί ακόμα πιο σκληρή κρίση.Κριση από τον Θεό. Όσο εγκαταλείπει τον Χριστό τόσο Εκείνος θα απομακρυνεται από αυτόν.

π. Παντ. Κρούσκος

[toula]

Οι πύλες της μετανοίας
«Τῆς μετανοίας ἄνοιξόν μοι πύλας, Ζωοδότα…» ψάλλει η Εκκλησία στον Όρθρο της πρώτης από τις τέσσερις Κυριακές που μας προετοιμάζουν για τη Μεγάλη Σαρακοστή. Και, όντως, αυτή η Κυριακή θα μπορούσε να θεωρηθεί ως πύλη· η πύλη από την οποία θα περάσουμε στην ιερή περίοδο που μας οδηγεί στο Πάσχα, η πύλη που διευκολύνει την πρόσβασή μας στην ατμόσφαιρα της μετάνοιας, στη ζωή της μετάνοιας, όπου θα πρέπει να μας οδηγεί η Μεγάλη Σαρακοστή. Ας μην ξεχνάμε ότι η λέξη «μετάνοια» σημαίνει την «αλλαγή του νου». Και, βέβαια, πρόκειται για κάτι πολύ περισσότερο από μια κάποια εξωτερική μετάνοια. Αυτό δηλαδή που μας ζητείται είναι μια αλλαγή ριζική, μια ανανέωση, μια μεταστροφή.
Την Κυριακή αυτή, που στην εκκλησιαστική γλώσσα ονομάζεται «Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου», η Εκκλησία, για να μας ωθήσει προς την αληθινή μετάνοια, θέτει για άλλη μια φορά μπροστά μας την εικόνα δύο ανθρώπων που ανεβαίνουν στον ναό για να προσευχηθούν· απ’ αυτούς ο ένας δικαιώνεται λόγω του ταπεινού του φρονήματος και της ειλικρινούς του μετανοίας. Τολμώ να πω ότι πρόκειται για μία από τις πιο επικίνδυνες παραβολές. Επειδή είμαστε τόσο συνηθισμένοι να καταδικάζουμε τον Φαρισαϊσμό, λέγοντας: «Εγώ, παρά τις αμαρτίες μου, δεν είμαι Φαρισαίος, δεν είμαι υποκριτής». Ξεχνάμε ότι η προσευχή του Φαρισαίου δεν είναι εντελώς λάθος. Ο Φαρισαίος βεβαιώνει ότι νηστεύει, ότι κάνει φιλανθρωπία, ότι αποφεύγει τις πιο «μεγάλες» αμαρτίες. Επιπλέον, δεν αποδίδει στον εαυτό του όλη την αξία για τις καλές του πράξεις· αναγνωρίζει ότι προέρχονται από τον Θεό και Τον δοξολογεί γι’ αυτό. Η προσευχή του Φαρισαίου είναι λάθος κατά δύο έννοιες. Λείπουν από αυτή η μετάνοια και η ταπείνωση. Ο Φαρισαίος δεν μοιάζει να έχει επίγνωση των ελλείψεων, των αμαρτημάτων ενδεχομένως, για τα οποία είναι ένοχος, όπως κάθε άνθρωπος. Και, αφετέρου, συγκρίνει εγωιστικά τον εαυτό του με τον Τελώνη με λόγια που υποκρύπτουν περιφρόνηση. Εμείς όμως; Έχουμε το δικαίωμα να κατακρίνουμε τον Φαρισαίο, να θεωρούμε τον εαυτό μας δικαιότερο από αυτόν, όταν πρώτα-πρώτα παραβιάζουμε τις εντολές που ο Φαρισαίος τηρούσε; Έχουμε το δικαίωμα να τοποθετούμαστε -εν αντιθέσει προς τον Φαρισαίο- στο ίδιο επίπεδο με τον δικαιωμένο Τελώνη; Δεν το έχουμε, όταν η στάση μας δεν είναι ακριβώς σαν τη δική του. Θα τολμούσαμε να πούμε ότι έχουμε την ταπείνωση και την μετάνοιά του; Εάν καταδικάζουμε μετά βδελυγμίας τον Φαρισαίο, χωρίς όμως να γινόμαστε σαν τον Τελώνη, πέφτουμε ακριβώς στον Φαρισαϊσμό.
Ας παρατηρήσουμε πιο προσεκτικά τη συμπεριφορά του Τελώνη. Δεν τολμά να σηκώσει τα μάτια στον ουρανό. Χτυπά το στήθος του. Ζητά το έλεος του Θεού. Αναγνωρίζει τον εαυτό του ως αμαρτωλό. Παίρνει και σωματικά τη στάση της ταπείνωσης. (Ο ίδιος ο Ιησούς, όπως λέει ένας άγιος, πήρε τόσο αποφασιστικά την έσχατη θέση, ώστε κανείς δεν μπόρεσε ποτέ να Του την αφαιρέσει.) Γι’ αυτό ο Κύριός μας είπε: «Kατέβη οὗτος δεδικαιωμένος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ ἢ ἐκεῖνος». Ας παρατηρήσουμε ότι με την έκφραση «ἢ ἐκεῖνος» ο Κύριος αφήνει κατά κάποιο τρόπο ελεύθερη τη σκέψη μας να κατανοήσει την περίπτωση του Φαρισαίου. Και προσθέτει: «πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται».
Ας προσπαθήσουμε να διερευνήσουμε λίγο καλύτερα το επεισόδιο: Ο Τελώνης δικαιώνεται μόνο και μόνο επειδή εξομολογείται την αμαρτωλότητά του και κρατά ταπεινή στάση ενώπιον του Θεού; Υπάρχει στην περίπτωσή του και κάτι ακόμη. Ο πυρήνας της προσευχής του Τελώνη είναι μια γεμάτη εμπιστοσύνη επίκληση στην αγαθότητα και τη φιλοστοργία του θεού. «Ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ», λέει. Οι λέξεις «ἐλέησόν με» είναι οι πρώτες λέξεις του 50ου ψαλμού, που θεωρείται ο Ψαλμός της μετανοίας. «Ἐλέησόν με, ὁ Θεός, κατὰ τὸ μέγα ἔλεός σου καὶ κατὰ τὸ πλῆθος τῶν οἰκτιρμῶν σου ἐξάλειψον τὸ ἀνόμημά μου». Το γεγονός ότι ο Κύριος επιλέγει αυτές τις λέξεις οι οποίες μέσω της προσευχής του Τελώνη δημιουργούν ένα πρότυπο και για τις δικές μας προσευχές μετάνοιας, ρίχνει άπλετο φως στην καρδιά και τις προθέσεις Του. Αυτό που θέλει ο Κύριος από κάθε αμαρτωλό που μετανοεί -άρα από τον καθένα μας- είναι πάνω απ’ όλα αυτή η παράδοση και η απόλυτη εμπιστοσύνη στο φιλόστοργο έλεος και τη φιλανθρωπία Του.
Η Εκκλησία στον Όρθρο καταλήγει στο συμπέρασμα της παραβολής και διατυπώνει την κεντρική έννοια αυτής της Κυριακής: «…Φαρισαῖον δικαιοῦντα ἑαυτὸν κατέκρινας, Κύριε, καὶ Τελώνην μετριοπαθήσαντα καὶ στεναγμοῖς ἱλασμὸν αἰτούμενον ἐδικαίωσας. Οὐ γὰρ προσίεσαι (…) τοὺς μεγαλόφρονας λογισμοὺς καὶ τὰς συντετριμμένας καρδίας οὐκ ἐξουθενεῖς…».
Το αποστολικό ανάγνωσμα αυτή της Κυριακής το παίρνουμε από την δεύτερη επιστολή του αποστόλου Παύλου στον μαθητή του Τιμόθεο (3:10-15). Ο απόστολος υπενθυμίζει εν συντομία στον Τιμόθεο όλα όσα χρειάστηκε να υπομείνει – διωγμούς και κάθε είδους δοκιμασία. Και ότι και ο Τιμόθεος, που ανατράφηκε μέσα στην πίστη του Χριστού και με τα «ἱερὰ γράμματα», δεν πρέπει να αποθαρρύνεται, αλλά να εμμένει στη φιλανθρωπία και την υπομονή. Παραμονές της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, η επιστολή αυτή μας προειδοποιεί για τις δοκιμασίες και τις αντιξοότητες που δεν θα λείψουν κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας μας για το Πάσχα. Και σ’ εμάς, όπως και στον Τιμόθεο, ο απόστολος λέει: «Σὺ δὲ μένε ἐν οἷς ἔμαθες καὶ ἐπιστώθης, εἰδὼς παρὰ τίνος ἔμαθες».
π.Lev Gillet (ενός Μοναχού της Ανατολικής Εκκλησίας), Πασχαλινή κατάνυξη.

[toula]

Ο Α Σ Ω Τ Ο Σ
γιὸς ἐπιστρέφει μετὰ ἀπὸ μιὰ βαθιὰ ὑπαρξιακὴ κρίση στὴ χώρα τῶν παθῶν. Πάλι βέβαια τὸ φαγητὸ σκέπτεται καταρχήν. Ἂν δὲν εἶναι ὁλοκληρωτικὴ ἡ μετάνοιά του, ὁ Πατέρας θὰ συναντήσει ἴσως καὶ μετέπειτα ἀρνήσεις καὶ φυγές. Ὁ ἄλλος γιὸς καὶ ποὺ εἶναι μαζί του, εἶναι σὰν νὰ μὴν εἶναι. Τί πικραμένος πατέρας! Πατέρας ἑνὸς ἀσώτου καὶ ἑνὸς φαρισαίου! Κι ὅμως! Ποιά εἶναι ἡ μεγαλύτερή του χαρά; Νὰ ἔχει τὰ παιδιά του στὸ σπιτικό του, στὸν πατρικὸ οἶκο.
Ἀλλὰ καὶ ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου κινεῖται ἄσωτα, εἴτε εὐθύγραμμα, εἴτε σπειροειδῶς πρὸς τὰ δημιουργήματα, πρόσωπα καὶ πράγματα. Τί θὰ βρεῖ ἐκεῖ; Κακώς εκτιμώμενη ἕλξη καὶ ἀπογοήτευση. Ἀνακαλύπτοντας τὸ μέγεθος τῆς πλάνης του, ἀρχίζει ἐπώδυνα νὰ στρέφεται πρὸς τὰ μέσα : λέμε πὼς ἡ ἐνέργεια τοῦ νοῦ ποὺ εἶναι στὸ μυαλό, ἐπιστρέφει στὴν οὐσία του ποὺ εἶναι στὴν καρδιὰ (Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς). Ἐπιστροφὴ τοῦ ἀσώτου νοῦ στὸ πατρικὸ σπίτι τῆς καρδιᾶς ὅπου καὶ συναντάει τὴ Χάρη τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος. Τότε μιλοῦν οἱ Πατέρες γιὰ τὴν κυκλικὴ κίνηση τοῦ νοῦ, ὅπου ὁ νοῦς εἴτε εἰσπνέοντας, εἴτε ἐκπνέοντας ὁ ἄνθρωπος, παραμένει στὴν καρδιὰ προσευχόμενος. Εἶναι αὐτὸ ποὺ ὀνομάζουμε νοερὰ καρδιακὴ προσευχή. Ἀνάσα καὶ προσευχὴ - προσοχή, ἕνα πρᾶγμα (Γρηγόριος ὁ Θεολόγος). Τότε ξανα-βρίσκουμε τα πράγματα, τον κόσμο σαν κόσμημα ομορφιάς και τους γύρω μας ανθρώπους σαν παραπεμπτικά προς τον Θεό, με την απαστράπτουσα αίγλη Του πάνωθέ τους.

Αρχ. Εφραίμ Τριανταφυλλόπουλος

[toula]

Χριστὸς καὶ Σταυρὸς εἶναι ἕνα.
Χριστὸς καὶ Ἀνάσταση διὰ τοῦ Σταυροῦ εἶναι ἕνα.
Χριστὸς χωρὶς Σταυρὸ δὲν ὑπάρχει.
Εἴτε ἐξωτερικό, εἴτε ἐσωτερικὸ Σταυρό.
Καπετάνιος στὰ πνευματικὰ εἶναι ἐκεῖνος ποὺ πρῶτα τρίφτηκε σὰν μοῦτσος.
Ὁ ἅγιος ἁγιάζει ὄχι μὲ αὐτὰ ποὺ κάνει, ἀλλὰ μὲ αὐτὰ ποὺ ἀναγνωρίζει ὅτι δὲν ἔκανε.
Ὁ Χριστὸς χωρὶς Σταυρὸ στὴν ἐποχή μας εἶναι ὁ Ἀντίχριστος, εἶναι ἡ ἀνέξοδη καὶ θεαματικὴ "ὁμολογία" τοῦ 666 γιὰ νὰ μᾶς χειροκροτᾶνε.

Αρχ. Εφραίμ Τριανταφυλλόπουλος

[toula]

Ὅταν μέ ἀκοῦς νά σοῦ μιλάω γιά δάκρυα, μή φαντάζεσαι ὅτι σέ θέλω γεμᾶτο πίκρες καί φαρμάκια.
Τά δάκρυα γιά τά ὁποῖα σοῦ μιλάω, δέν φέρνουν πίκρα στήν καρδιά, ἀλλά μιά γλύκα τόσο μεγάλη, πού δέν σοῦ τήν δίνουν οὔτε τά γέλια τά πιό τρανταχτά.
Δέν μέ πιστεύεις ἐμένα; Ἄκουσε τότε τόν ἅγιο Λουκᾶ. Μᾶς λέγει: Οἱ Ἑβραῖοι εἶχαν πιάσει τούς ἁγίους ἀποστόλους. Καί τούς ἔδωσαν «τό ξύλο τῆς χρονιᾶς τους»! Καί τούς ἔδιωξαν. Καί οἱ ἀπόστολοι ἔφυγαν γεμᾶτοι χαρά! (Πράξ. 5,41).
Τήν χαρά αὐτή, δέν τούς τήν προκάλεσε τό ξύλο! Αὐτό μόνο πόνο προκαλεῖ. Ὄχι εὐχαρίστηση. Ὄχι χαρά. Αὐτό ὅμως πού δέν τό κάνει τό ξύλο, τό κάνει ἡ πίστη στόν Χριστό. Γιατί ἡ πίστη στό Χριστό εἶναι ἐπάνω ἀπό τήν φύση· ἐπάνω ἀπό ὅλα. Καί γι’ αὐτό τό ξύλο πού ἔφαγαν γιά χάρη Του, ἔγινε μέσα τους αἰτία καύχησης καί πηγή χαρᾶς.
Δυσκολεύεσθε ἀκόμη νά τό καταλάβετε, ὅτι τά δάκρυα, τό κάθε δάκρυ, πού χύνομε γιά τόν Χριστό εἶναι πηγή χαρᾶς; Νά μή δυσκολεύεσθε!
Τά δάκρυα πού χύνομε γιά τόν Χριστό, εἶναι μέσα μας πηγή χαρᾶς· βαθειᾶς χαρᾶς.
Γιατί εἶναι μεγάλος ὁ Χριστός.
Γιατί ἡ πίστη Του εἶναι μεγάλη.
Ἅγιος Ἰωάννης Χρυσόστομος

[toula]

Ο άγιος Λέων Α’, πάπας Ρώμης.
Κατά την εποχή που η Εκκλησία της Δύσεως βρισκόταν σε κοινωνία με την αδιαίρετη Εκκλησία, ο πάπας της Ρώμης, ως επίσκοπος της πρωτεύουσας τής Αυτοκρατορίας και πατριάρχης της Δύσεως, απολάμβανε μιας κάποιας υπεροχής στην εκκλησιαστική κοινωνία και θεωρούνταν από όλους τους χριστιανούς ως κατεξοχήν θεματοφύλακας της αποστολικής παραδόσεως, λειτουργώντας ως διαιτητής σε δογματικά θέματα. Κατέχοντας τον θρόνο της Ρώμης, σε μια από τις κρισιμότερες εποχές της ιστορίας, εποχή που είδε την κατάρρευση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και που η Εκκλησία απειλούνταν πανταχόθεν με σχίσματα από τους αιρετικούς, ο άγιος Λέων μπόρεσε να διακηρύξει το ιερό δόγμα της Αληθείας και μερίμνησε με όλες τις δυνάμεις του για την διατήρηση της ενότητας της αγίας Εκκλησίας. Για τον λόγο αυτό δικαίως τιμάται, σε Ανατολή και Δύση, με τον τίτλο του αγίου Λέοντος του Μεγάλου.
Γεννημένος στην Ρώμη από ευγενή οικογένεια τοσκανικής καταγωγής, εισήλθε νωρίς στον κλήρο και δεν άργησε να λάβει το αξίωμα του αρχιδιακόνου της Εκκλησίας της Ρώμης, αξίωμα που τον οδήγησε να λάβει ενεργό μέρος στις εκκλησιαστικές υποθέσεις και τις δογματικές έριδες της εποχής του. Βρισκόταν σε μία από τις αποστολές του στην Γαλατία, όταν πληροφορήθηκε τον θάνατο του πάπα Κελεστίνου και ότι είχε εν αγνοία του εκλεγεί ομοφώνως από τον λαό διάδοχός του. Κατά την ενθρόνισή του τον Σεπτέμβριο του 440 και κάθε χρόνο έκτοτε στην επέτειό της, φανέρωνε στις ομιλίες του τους φόβους μπροστά στο αξίωμά του και την εμπιστοσύνη του αποκλειστικά στην θεία χάρη για τον χειρισμό του πηδαλίου της Εκκλησίας.
Και όντως, ήταν βαρύ το καθήκον που είχε μπροστά του. Η Αυτοκρατορία, απειλούμενη από τους βαρβάρους, υπονομευόταν επιπλέον από την διαφθορά των ηθών και οι Εκκλησίες, σπαρασσόμενες από αιρέσεις, εγκατέλειπαν τον λαό του Θεού στην άγνοια και την παραλυσία. Αναμειγνύοντας θαυμαστά την αυστηρότητα με την συμπόνια, ο άγιος Λέων άρχισε από το έργο της αναγέννησης του κλήρου και της αποκατάστασης της ευταξίας στις Εκκλησίες της Αφρικής και της Σικελίας που είχαν μόλις πέσει θύματα των βανδαλικών επιδρομών. Στο Ιλλυρικό που εξαρτόταν τότε από την Ρώμη εδραίωσε την αυθεντία τού μητροπολίτου Θεσσαλονίκης και στην Εκκλησία των Γαλατιών αποκατέστησε τον σεβασμό της εκκλησιαστικής ιεραρχίας. Με οξεία διορατικότητα αποκάλυψε τις μηχανορραφίες των αιρετικών μανιχαίων και έδωσε στους επισκόπους και στους ιερείς το παράδειγμα του καλού ποιμένος με τον άμεμπτο βίο του, με την φροντίδα που έδειχνε στην οργάνωση της θείας λατρείας και με τις γεμάτες νηφάλια ευγλωττία ομιλίες του. Με την ευκαιρία των εορτών του λειτουργικού έτους, οικοδομούσε το πλήρωμα, ερμηνεύοντας τα μυστήρια της Πίστεως και το προέτρεπε να πολιτεύεται σύμφωνα με τις ευαγγελικές αρχές.
Εκτός από το ποιμαντορικό τούτο έργο, εκεί που ο άγιος Λέων κρίθηκε άξιος των τιμών της Εκκλησίας ήταν κυρίως το δογματικό πεδίο. Όταν, συνεπεία των ραδιουργιών του αιρετικού Ευτυχούς, υποστηριζόμενου από τον ισχυρό υπουργό Χρυσάφιο, η ψευδοσύνοδος της Εφέσου που δικαίως χαρακτηρίστηκε ληστρική από τον ίδιο τον άγιο Λέοντα, καταδίκασε τον άγιο Φλαβιανό [16 Φεβρ.], ο πάπας, μόλις ενημερώθηκε, έσπευσε να αποδοκιμάσει με όλη την αυθεντία του τα γεγονότα και συνεκάλεσε μία σύνοδο επισκόπων της Δύσεως, με σκοπό να ακυρώσει τα πρακτικά της παράνομης αυτής συγκέντρωσης και να αποκαταστήσει την αληθινή πίστη, όσον αφορά το Πρόσωπο του Χριστού. Μάλιστα, πριν ακόμη την ψευδοσύνοδο της Εφέσου, ο άγιος Λέων είχε απευθύνει μία θαυμαστή επιστολή στον πατριάρχη Φλαβιανό, στην οποία εξέθετε με πλήρη ενάργεια την πίστη της Εκκλησίας στην θεότητα του Χριστού.
Λέγεται ότι ο άγιος Λέων έγραψε την επιστολή αυτή, εμπνευσμένος από το Άγιο Πνεύμα, μετά από πολλές ημέρες νηστείας, αγρυπνίας και προσευχής και ότι αφού το είχε γράψει, το έβαλε πάνω στον τάφο του αγίου Πέτρου, εκλιπαρώντας τον Κορυφαίο των Αποστόλων να διορθώσει σε αυτήν κάθε σφάλμα που θα μπορούσε να είχε διολισθήσει, εξαιτίας της ανθρώπινης αδυναμίας. Μετά σαράντα μέρες, ο άγιος Απόστολος φανερώθηκε σε αυτόν την ώρα της προσευχής, λέγοντας: «Είδα και διόρθωσα», και πράγματι, ανοίγοντας την επιστολή, ο άγιος Λέων την βρήκε διορθωμένη με το χέρι του αγίου Πέτρου. Η επιστολή αυτή που παραδόθηκε στους λεγάτους για να αναγνωσθεί στην Σύνοδο της Εφέσου, παραμερίσθηκε από τους αιρετικούς. Όταν όμως ο αυτοκράτορας Μαρκιανός και η αγία Πουλχερία συνεκάλεσαν την Οικουμενική Σύνοδο της Χαλκηδόνος (451), αναγνώσθηκε αυτή επισήμως ενώπιον όλων των Πατέρων που την υποδέχθηκαν αναφωνώντας με μία φωνή: «Είναι η πίστις των Αποστόλων, είναι η πίστις των Πατέρων. Ο Πέτρος μίλησε δια στόματος Λέοντος!»
Ενώ αυτά συνέβαιναν στην Ανατολή, από την μεριά της η Δύση υπέφερε από τις δηώσεις του Αττίλα και των ορδών του. Αφού έσπειραν τον θάνατο και την καταστροφή στην Γερμανία και στην Γαλατία και διέβησαν τις Άλπεις, οι Ούνοι λεηλάτησαν την περιοχή του Μιλάνου και ήρθαν να απειλήσουν την Ρώμη. Ο αυτοκράτορας, η Σύγκλητος και ο λαός έχοντας παραλύσει ικέτευσαν τον πάπα να αναλάβει ειρηνικό διάβημα προς τον βάρβαρο τύραννο που τον έτρεμε ο κόσμος όλος. Περιβεβλημένος τα ιερά άμφια του ποντίφικα, επικεφαλής μιας επιβλητικής πομπής ιερέων και διακόνων που έψαλλαν ύμνους, ο άγιος ιεράρχης παρουσιάστηκε ενώπιον του Αττίλα και προς γενική έκπληξη, αυτός που αποκαλούνταν «μάστιγα του Θεού» επέδειξε σεβασμό μετά φόβου και δέχθηκε να απέλθει με αντάλλαγμα έναν ετήσιο φόρο υποτελείας. Όταν οι στρατιώτες του τον ρώτησαν για ποιον λόγο έδειξε μια τόσο ασυνήθιστη επιείκεια, ο Αττίλας απάντησε, ότι είχε δει στο πλευρό τού πάπα τον Απόστολο Πέτρο να κρατεί ξίφος στο χέρι και να τον απειλεί με τρομερό ύφος. Έτσι η Ρώμη σώθηκε με τρόπο θαυματουργικό, αλλά για μικρό διάστημα, αφού ο αχάριστος λαός λησμόνησε σύντομα την ευεργεσία του Θεού και επέστρεψε, με τον αυτοκράτορα επικεφαλής, στις συνηθισμένες του ακολασίες. Έτσι, ο Κύριος, χωρίς να απαλύνει πια την οργή Του κατά της αλαζόνος πόλεως, επέτρεψε στους Βανδάλους τού Γιζέριχου που αποβιβάστηκαν από την Αφρική να καταλάβουν την πόλη και να την λεηλατήσουν το 455. Ο πάπας παρενέβη πάλι στους επιδρομείς και μπόρεσε να αποσπάσει από αυτούς την δέσμευση να μην σφαγιάσουν τον πληθυσμό, ούτε να παραδώσουν στην φωτιά τα οικοδομήματα. Αρκέστηκαν να λάβουν την τεράστια λεία τους και να οδηγήσουν στην εξορία ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού, ευγενείς και ανθρώπους του λαού. Μόλις κατευνάστηκε η μάστιγα, ο άγιος Λέων καταπιάστηκε να παρηγορήσει αυτούς που γλύτωσαν, να ανακαινίσει τις ρημαγμένες εκκλησίες και να επαναφέρει στο μέτρο του δυνατού τον χριστιανικό βίο στην άλλοτε ένδοξη πόλη που κειτόταν τώρα ξεπεσμένη. Κατόρθωσε επίσης να στείλει ιερείς και σημαντικές ελεημοσύνες για να συντρέξει τους εξόριστους στην Αφρική. Η υπόλοιπη ζωή του αφιερώθηκε στο ποιμαντορικό του έργο, διορθώνοντας τις παρεκτροπές που είχαν παρεισφρύσει στην εκκλησιαστική πειθαρχία και υποστηρίζοντας με την αυθεντία του την πίστη της Χαλκηδόνας που απειλούνταν από την αντίδραση πολλών μονοφυσιτών, ιδιαιτέρως στην Εκκλησία της Αλεξανδρείας. Παρέδωσε τέλος την ψυχή του στον Θεό, το 461, τερματίζοντας μια αρχιερωσύνη είκοσι ενός χρόνων.
(Από το βιβλίο: “Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας”, υπό Ιερομονάχου Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου. Φεβρουάριος, 18. Εκδόσεις Ορμύλια)

[toula]

Ο άγιος πατήρ ημών Ιωάννης Καλαΐδης - Βοήθεια και πνευματική καθοδήγηση!
Λάβαμε την παρακάτω επιστολή, από την κυρία Κωνσταντινιά Γεωργοπούλου, την οποία και δημοσιεύουμε.
"Προς δόξαν Θεού και του αγίου πατρός Ιωάννη Καλαΐδη θα ήθελα να μοιραστώ την προσωπική μου εμπειρία.
Πριν το 2018, έδωσε ο καλός Θεός να γνωρίσω την κα Σινάνη Ζαχαρούλα, πνευματικό τέκνο του πατρός Ιωάννη και λίγο αργότερα μέσω αυτής τον κ. Μιλτιάδη Τσεσμετζή, επίσης πνευματικό του τέκνο.
Είχαμε μιλήσει αρκετές φορές και είχαν μοιραστεί μαζί μου κάποιες δικιές τους εμπειρίες.
Στις αρχές του 2018, είδα σε όνειρό μου μια μαύρη φιγούρα υπερμεγέθους ανθρώπου που με ρωτούσε "Γιατί με πολεμάς;" Αισθάνθηκα μεγάλη ταραχή και φόβο και ένιωσα ότι απειλούμαι! Πραγματικά δεν ήξερα τι να κάνω. Εμφανίζεται λοιπόν ο πατήρ Ιωάννης και μου λέει: "Παιδί μου, έχεις ανεξομολόγητες αμαρτίες. Να πας να εξομολογηθείς!" Αυτό ήταν πέρα ως πέρα αληθινό γι αυτό και του είπα ότι "θα πάω πάτερ μου".
Τότε έκανε μια σύντομη προσευχή, δεν θυμάμαι αν την επανέλαβα κι εγώ και η μαύρη αυτή φιγούρα χάθηκε. Ξύπνησα τόσο γαλήνια !
Ρωτώντας τα πνευματικά του τέκνα μού βεβαίωσαν πως η φράση αυτή ήταν φράση που συνήθιζε να λέει ο πατήρ Ιωάννης, κάτι που με εξέπληξε ευχάριστα!
Έτσι έψαξα και βρήκα πνευματικό, τον οποίο έχω έως και σήμερα!! Ευχαριστώ τον άγιο Πατέρα μέσα απ' την καρδιά μου, που ήρθε να με βοηθήσει και να με καθοδηγήσει!"
Να έχουμε την ευχή του αγίου πατρός μας Ιωάννη!
Μιλτιάδης Τσεσμετζής - εκπαιδευτικός

[toula]

Ένας νεαρός μοναχός, ρώτησε έναν σοφό ερημίτη..
-Ποιο είναι το μυστήριο της κατανόησης με όλους τους ανθρώπους;
Ο γέρος ερημίτης τον κοίταξε για πολλή ώρα, σκέφτηκε για λίγο σιωπηλός και απάντησε:
-Να δώσεις κάτι σε κάθε άνθρωπο που συναντάς στο δρόμο...
-Να δώσω ελεημοσύνη ;
-Να δώσεις ένα χαμόγελο, έναν καλό λόγο, ένα καρβέλι ψωμί, αγάπη, συμπόνια, κατανόηση, δηλαδή ένα κομμάτι από την καρδιά σου.!