Εκκλησιαστική Οικονομία

[vasilikirimp]

Όπως ο Χριστός έτσι και η Εκκλησία παίρνει φιλάνθρωπη στάση απέναντι στον πνευματικά ασθενή άνθρωπο και λειτουργεί ως πνευματικό ιατρείο , με σκοπό να θεραπεύσει τα ασθενή και να αναπληρώσει τα ελλείποντα με την παρουσία της Θείας Χάριτος , η οποία πάντοτε δρα στη Εκκλησία.

Γι αυτό εκτός από την ακρίβεια των ιερών κανόνων , υφίσταται και μια άλλη μορφή κανονικής τάξεως μέσα στους κόλπους της ζώσης Εκκλησίας , η εκκλησιαστική οικονομία

Ο Μέγας Αθανάσιος προσδιορίζει την έννοια της οικονομίας ως εξής :
...ωστε το αυτο κατά τι μεν και κατά καιρόν ούκ έξεστι , κατά τι δε και ευκαίρως αφίεται και συγκεχωρήται ( Πρός Αμούν μονάζοντα ,PG 26 , 1173 B )

Μπορεί κάποιος να τοποθετηθεί στο τι ακριβώς εννοούμε Εκκλησιαστική οικονομία και πως εμπλέκονται έννοιες όπως Ακρίβεια , Συγκατάβαση ;
Τις έννοιες αυτές τις έχω πάρει από τον Άγιο Νικόδημο ο οποίος γράφει :
...Δύο είδη κυβερνήσεως και διορθώσεως φυλάττονται εις την του Χριστού Εκκλησίαν . Το εν είδος ονομάζεται Ακρίβεια , το δε άλλο Οικονομία και Συγκατάβασις , με τα οποία κυβερνούσι την σωτηρίαν των ψυχών οι του πνεύματος οικονόμοι , ποτέ μεν με το ένα , ποτέ δε με το άλλο....
( Πηδάλιον σελ. 53 )

[vasilikirimp]

Του πνεύματος οικονόμοι είναι οι κληρικοί.....

[dionysisgr]

Ενα απλο παραδειγμα που μπορει να σου δωσει την εννοια αυτων, των ορων, ειναι το εξης.

Ας υποθεσουμε οτι καποιος κινειται επανω σε λανθασμενη δογματικη γραμμη, και αλλοιωνει ειτε συνειδητα (το χειροτερο), ειτε ασυνειδητα (το πιο ευκολο να διορθωθει), τα δογματα και τα ζητηματα Πιστεως.

Εκει δεν χωρει συγκαταβαση, αλλα μονο Ακριβεια, και η Εκκλησια ειναι απολυτη. Ειναι Αιρετικος και πρεπει η να μετανοησει και να επανελθει στην κοινη και παραδεδομενη Εκκλησιαστικη εμπειρια και παραδοση, η αποκοπτεται απο το Σωμα της Εκκλησιας.

Ενας αλλος παλι, που πεφτει σε καποιο αμαρτημα, συνεχομενα, εξαιτιας της ασθενους του προαιρεσεως, και εχει ομως διαθεση να αγωνιζεται παλι να σηκωθει, δεν θα ελεγχθει με καθε ακριβεια, αλλοιμονο, αλλα θα δεχθει την Συγκαταβαση, αρκετα τοσο ωστε να μπει σε μια αρχη κατα Θεον, και να παρει τον δρομο της αρετης.

Ετσι βλεπουμε χοντρα, χοντρα, που μπορει να χρησιμοποιειται μονο η Ακριβεια, και που η Συγκαταβαση, ωστε και να μην χανεται κανεις, αλλα και η Εκκλησια να μην βλαπτεται στο συνολο της απο αλλοτρια δογματα και δοξασιες.

[vasilikirimp]

Διονύση θέλω να σε ρωτήσω κάτι ,

η λέξη Εκκλησιαστική Οικονομία - Οικονομία απο το ρήμα οικονομώ έτσι δεν είναι;
όπως και πνευματικοί οικονόμοι για τους κληρικούς - αυτή η έκφραση του οικονομώ - αν είναι έτσι όπως το σκεφτομαι - δηλ. λαμβάνω , διοχετεύω διέπεται απο τους Ιερούς Κανόνες ;
τι θέλω να πω με αυτό ότι οι ποιμένες της εκκλησίας δεν ενεργούν υποκειμενικά αλλά φωτίζονται και κατευθύνονται απο το Άγιο Πνεύμα - δηλ. ΄πράξης πνευματικές και όχι να διέπονται απο κανόνες νομικής φύσεως - παρόλα αυτά η Εκκλησιαστική Οικονομία υπάρχει μέσα στους Ιερούς Κανόνες;

ελπίζω να μη μπέρδεψα περισσότερο με τόσα που έγραψα την ουσία της ερωτήσεως μου
Ευχαριστώ

[dionysisgr]

vasilikirimp, δεν ειμαστε αμιγως "αϋλα" και πνευματικα οντα εμεις οι Ανθρωποι.

Παρολο που η Εκκλησια μας, με τον Λειτουργικο της βιο και τροπο, ειναι αποτυπωση των Ουρανιων Θυσιαστηριων και Ιεραρχιων και Ταξεων, κατα τον Ουρανοφαντορα και Θειο Διονυσιο Αρεοπαγιτη, και την ερμηνεια του απο τον Οσιο Μαξιμο τον Ομολογητη, αλλα απαιτειται να εχει και κανονες και αρχες κοσμικου χαρακτηρα.

Ενω δηλαδη η Εκκλησια δεν ειναι εκ του κοσμου τουτου, βιωνεται και μετεχεται με τον παροντα τροπο υπαρξεως.

Και αυτος προυποθετει νομικο, διοικητικο, ιεραρχικο, θεσμικο, πλαισιο. Οπως διοικειται, χονδρικα θα το πω, γιατι δεν ειναι το ιδιο, οπως διοικειται λοιπον ενας αθρωπινος οργανισμος, περιπου αντιστοιχα εχει αναγκη και η Εκκλησια μας, να διοικηθει, να ασκηθει χρηστη διοικηση γιατι εχει να κανει με ανθρωπινο δυναμικο, και οχι με αγγελους.

Αυτο αφορα η Εκκλησιαστικη οικονομια, εαν αναφερεσαι με αυτην την εννοια στον ορο. Γιατι αλλο η Θεια Οικονομια, και αλλο η Οικονομια - ακριβεια στα Πνευματικα-Δογματικα-Ποιμαντικα-Θεολογικα ζητηματα, και αλλο η Οικονομια, να το πουμε οργανωση-διοικηση της Εκκλησιας μας.

Ολα αυτα μαζι συνιστουν τον Θεανθρωπινο οργανισμο που καλουμς Εκκλησια και ειναι το Σωμα Χριστου με Κεφαλη τον Ιδιο Τον Κυριο.

Η Αλλιως ειναι ο Χριστος παρατεινομενος εις τους αιωνες.

Ομως επειδη ζει και κινειται στον κοσμο, σε χωρο και χρονο, και εχει να κανει με κοινωνιες και ανθρωπους, απαιτειται οργανωση.

Αρκει η οργανωση να μην ειναι ο λεγομενος "τριτος πειρασμος" της Εκκλησιας, και την οδηγει σε απολυτη εκκοσμικευση και συσχηματισμο με τον αιωνα τουτο, και την απομακρυνει απο τον προορισμο της, στο να σωζει οχι με αυτα που κανει, αλλα με αυτο που ΕΙΝΑΙ.

Αυτα για τωραμ εαν θελεις μπορουμε να επεκταθουμε, και υπαρχουν και θεολογοι, να απαντησουν πιο εμπεριστατωμενα.

[filotas]

Η Εκκλησία είναι νοσοκομείο ψυχών. Δίνει στους ανθρώπους τα κατάλληλα πνευματικά φάρμακα και θεραπείες για τη θεραπεία των πνευματικών τους νοσημάτων.

Πολλές φορές ένας άνθρωπος, όταν πάσχει ταυτόχρονα από πολλές αρρώστιες, ή ο οργανισμός του παρουσιάζει ειδικές αντενδείξεις σε κάποια φάρμακα ή θεραπείες, οι γιατροί κανονίζουν τη θεραπεία έτσι, ώστε ν΄αντιμετωπίσουν πρώτα τις πιο επείγουσες αρρώστιες, από τις οποίες κινδυνεύει άμεσα να πεθάνει κι ύστερα αντιμετωπίζουν τις ελαφρότερες παθήσεις. Το ότι στην αρχή δεν κάνουν προσπάθεια να θεραπεύσουν τις δευτερεύουσες παθήσεις δε σημαίνει ότι αγνοούν τη σημασία τους, αλλά είναι θέμα τακτικής και σωστής πορείας της συνολικής θεραπείας για την ολοκληρωτική αποκατάσταση της υγείας του ασθενούς.

Έτσι και η Εκκλησία. Όταν κάποιος άνθρωπος καταφεύγει σ΄αυτή γεμάτος πνευματικά τραύματα και πάθη, πρώτα φροντίζει να σταθεροποιήσει την κατάστασή του, δηλαδή να ενδυναμώσει τη σχέση του με το Χριστό και την Εκκλησία, ύστερα αντιμετωπίζει τις πιο θανάσιμες απειλές για τη σωτηρία της ψυχής του κι ύστερα, αν όλα πάνε καλά, ασχολείται και με τα μικρότερα πάθη και λανθασμένες συμπεριφορές.

Πχ. Ένα ζευγάρι που έχει προγαμιαίες σχέσεις κατ' Ακρίβειαν όσο τις συνεχίζει δεν πρέπει να λαμβάνει Θεία Κοινωνία. Αυτό όμως σημαίνει ότι θα μείνει μέχρι το Γάμο του χωρίς την πολύτιμη βοήθεια της Θείας Κοινωνίας και θα κινδυνεύσει να χαθεί ολοκληρωτικά. Έτσι οι Πνευματικοί κάνουν Οικονομία και συνεκτιμώντας τη συνολική πνευματική τους κατάσταση μπορεί να επιτρέψουν υπό προϋποθέσεις τη Θεία Κοινωνία, ώστε οι δυο νέοι να οδηγηθούν με ασφάλεια σ' ένα Χριστιανικό Γάμο και τη δημιουργία μιας Χριστιανικής οικογένειας. Αυτό σημαίνει ότι η Εκκλησία αποδέχεται έμμεσα τις προγαμιαίες σχέσεις; Όχι βέβαια, αλλά δίνει μεγαλύτερη σημασία στην σωτηρία των ψυχών από τον άμεσο κίνδυνο, από το να τηρήσει την Ακρίβεια.

[vasilikirimp]

Πχ. Ένα ζευγάρι που έχει προγαμιαίες σχέσεις κατ' Ακρίβειαν όσο τις συνεχίζει δεν πρέπει να λαμβάνει Θεία Κοινωνία. Αυτό όμως σημαίνει ότι θα μείνει μέχρι το Γάμο του χωρίς την πολύτιμη βοήθεια της Θείας Κοινωνίας και θα κινδυνεύσει να χαθεί ολοκληρωτικά. Έτσι οι Πνευματικοί κάνουν Οικονομία και συνεκτιμώντας τη συνολική πνευματική τους κατάσταση μπορεί να επιτρέψουν υπό προϋποθέσεις τη Θεία Κοινωνία, ώστε οι δυο νέοι να οδηγηθούν με ασφάλεια σ' ένα Χριστιανικό Γάμο και τη δημιουργία μιας Χριστιανικής οικογένειας. Αυτό σημαίνει ότι η Εκκλησία αποδέχεται έμμεσα τις προγαμιαίες σχέσεις; Όχι βέβαια, αλλά δίνει μεγαλύτερη σημασία στην σωτηρία των ψυχών από τον άμεσο κίνδυνο, από το να τηρήσει την Ακρίβεια.

Κρατώ το παράδειγμα που αναφέρεις αγαπητέ μου Φιλώτα ...θα ξανακάνω πάλι την ίδια ερώτηση - πιθανόν να θεωρηθώ και χαζή τώρα αλλά ας το ακούσω δυο φορές για να το καταλάβω.......
Η εκκλησία διέπεται από κανόνες - αυτή λοιπόν η συγκεκριμένη οικονομία των πνευματικών διέπονται από Ιερούς Κανόνες ;
Οι πνευματικοί δεν λειτουργούν υποκειμενικά αλλά φωτίζονται και κατευθύνονται απο το Άγιο Πνεύμα - σωστά μέχρι εδώ - θα μου πείτε τώρα πόσο κουτή ερώτηση κάνω - το Άγιο Πνεύμα υπόκειται σε Ιερούς Κανόνες ; ΟΧΙ - η απορία μου όμως είναι ότι έχουμε διαφορετική αντιμετώπιση ,ανά περίπτωση των πνευματικών - δηλ. διαφορετικά κάνει "Οικονομία " κάθε πνευματικός ....αυτή η διαφορετικότητα μπορεί να διέπεται απο ένα γενικό πλαίσιο Ιερών Κανόνων;

Τα μπέρδεψα;
Δε ξέρω πως αλλιώς να θέσω το ερώτημά μου να μη φανώ και εντελώς σκανδαλιστική ......

[filotas]

Δεν είναι εύκολη η απάντηση στην ερώτησή σου, για το πως αποφασίζουν οι Πνευματικοί ποιες οδηγίες θα δώσουν σε κάθε περίπτωση που τους παρουσιάζεται.

Στην καλύτερη περίπτωση αποφασίζουν με πολύ αγάπη, φόβο Θεού και τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος, που παρίσταται στο Μυστήριο και βοηθά τον Πνευματικό μέσω τη Ιερωσύνης του. Αν διαθέτουν και χαρίσματα όπως διάκριση και διορατικότητα τότε ακόμη καλύτερα. Αν πάντοτε συνέβαινε έτσι τότε οι απαντήσεις τον Πνευματικών στον ίδιο άνθρωπο για το ίδιο θέμα θα ήταν παρόμοιες.

Όμως και οι Πνευματικοί είναι άνθρωποι και μερικές φορές δίνουν μεγαλύτερο βάρος στα προσωπικά βιώματα, εμπειρία, γνώσεις ή κάποιους κανόνες και λιγότερο σ΄αυτά που ανέφερα πιο πάνω. Έτσι με οδηγό το μυαλό αντί για την καρδιά μπορεί να κάνουν και λάθη.

Όμως ξεφύγαμε από το θέμα που είναι το νόημα της Οικονομίας στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Πιο απλά μπορούμε να πούμε ότι, Οικονομία είναι η προσωρινή υπέρβαση κάποιων επιμέρους κανόνων χάριν την ουσιαστικής τήρησης των βασικών αρχών της πίστης μας.

[aposal]

Όμως και οι Πνευματικοί είναι άνθρωποι και μερικές φορές δίνουν μεγαλύτερο βάρος στα προσωπικά βιώματα, εμπειρία, γνώσεις ή κάποιους κανόνες και λιγότερο σ΄αυτά που ανέφερα πιο πάνω. Έτσι με οδηγό το μυαλό αντί για την καρδιά μπορεί να κάνουν και λάθη.

Τα οποία όμως τα χρεώνονται οι ίδιοι και όχι ο πιστός.
Ο πιστός χρεώνεται μόνο την μη υπακοή του, η οποία είναι, κατά την άποψή μου, το σοβαρότερο εμπόδιο στην πνευματική του ανέλιξη.