Ο άνθρωπος ως πολυκατοικία (Μητρ. Ναυπάκτου, Ιεροθέου)

[paroikos]

O άνθρωπος ως «πολυκατοικία»
Μητροπολίτου Ναυπάκτου & Αγίου Βλασίου
+Ιεροθέου

Πολλές εικόνες έχουν χρησιμοποιηθεί για να δηλώσουν τον άνθρωπο. Μια από τις πιο σύγχρονες εικόνες είναι η πολυκατοικία. Διάφοροι σύγχρονοι ψυχολόγοι και ψυχοθεραπευτές, που ερευνούν τον άνθρωπο και προσπαθούν να τον θεραπεύσουν, έχουν εντοπίσει αυτήν την πραγματικότητα. Ας δούμε όμως τις ομοιότητες μεταξύ του ανθρώπου και της πολυκατοικίας.
Η πολυκατοικία αποτελεί εξωτερικά μια ενότητα κτιριακή. Είναι ένα ενιαίο κτιριακό συγκρότημα και έχει πολλά κοινά σημεία επαφής, δηλαδή κοινό φωτισμό, κεντρική θέρμανση, υδραυλικές εγκαταστάσεις κ.λ.π. Παρά τα κοινά όμως σημεία υπάρχουν πολλές διαφορές. Τα διαμερίσματα είναι χωρισμένα μεταξύ τους σε τέτοιο βαθμό ώστε οι άνθρωποι να μην γνωρίζονται. Έχουν χάσει την επικοινωνία. Αυτό είναι ένα από τα προβλήματα που μαστίζουν τις σύγχρονες μεγαλουπόλεις. Στο ένα διαμέρισμα μπορεί να βιώνεται ένας μεγάλος πόνος, ενώ στο άλλο μπορεί να βιώνεται μια μεγάλη χαρά. Στο ένα διαμέρισμα οι ένοικοι βρίσκονται αντιμέτωποι με τον θάνατο, κλαίνε τον νεκρό τους, και στο άλλο χαίρονται μια καινούργια γέννηση. Διαφορετικές συνθήκες και αντιμετώπιση της ζωής.
Αν δούμε προσεκτικά την εσωτερική μας ζωή θα διαπιστώσουμε ότι έχουμε την ίδια συγκρότηση. Εξωτερικά είμαστε ενωμένοι, εσωτερικά όμως διεσπασμένοι. Υπάρχουν μέσα μας διάφορα «διαμερίσματα» τα οποία είναι στεγανά χωρισμένα μεταξύ τους. Άρα βιώνουμε την διάσπαση της προσωπικότητος. Είμαστε διεσπασμένοι και αλλοτριωμένοι, γιʼ αυτό νευρωτικοί. Ο Stecker λέγει ότι ο σύγχρονος νευρωτικός άνθρωπος ζει σε «διαμερίσματα» ή «στεγανά τμήματα». Γράφει χαρακτηριστικά: «Υπάρχει ένα τμήμα για τους φίλους και άλλο για τους εχθρούς, ένα για την οικογένεια και άλλο για τους έξω, ένα για τους κοινωνικά ίσους και άλλο για τους κατωτέρους του. Ως εκ τούτου ό,τι συμβαίνει στο ένα διαμέρισμα, δεν φαίνεται στον νευρωτικό ως αντίφαση με ό,τι συμβαίνει στο άλλο».
Αυτό στη γλώσσα της Εκκλησίας λέγεται υποκρισία, ασθένεια. Θα προσπαθήσω να επεκτείνω το θέμα, αναφέροντας μερικά παραδείγματα για να γίνει περισσότερο σαφές. Μπορεί να είμασθε ταυτόχρονα λυπημένοι και χαρούμενοι. Ενώ εσωτερικά ζούμε μια τραγωδία, εξωτερικά υποκρινόμαστε, παρουσιαζόμαστε σαν οι πιο χαρούμενοι άνθρωποι. Ένα «διαμέρισμα» είναι κατειλημμένο από το σύγχρονο κοσμικό πνεύμα, όπως λέμε, ενώ ταυτόχρονα ένα άλλο είναι αφιερωμένο στον Θεό. Εκκλησιαζόμαστε την Κυριακή, αλλά η εκκλησιαστική ζωή και η ατμόσφαιρα της θείας Λειτουργίας δεν μεταμορφώνει ή δεν επηρεάζει την κοινωνική ζωή και όλη την αναστροφή. Αδικούμε τους ανθρώπους και ταυτόχρονα μιλάμε για την επικράτηση της δικαιοσύνης. Είμαστε δημοκράτες στην πολιτική μας σκέψη, αλλά στην καθημερινή ζωή με τους συνανθρώπους μας είμαστε δικτάτορες. Ενώ η δημοκρατία είναι φρόνημα και ζωή εμείς την κάναμε μόνο ιδέες, μόνο πολιτικές σκέψεις και τίποτε περισσότερο. Εμφανιζόμαστε εξωτερικά «καθώς πρέπει» και όμως εσωτερικά είμαστε άθλιοι. Όπως λέγει ένας άγιος εξωτερικά φαινόμαστε άγιοι, ενώ εσωτερικά είμαστε άγριοι. Και όπως σε μια πολυκατοικία υπάρχουν και άχρηστοι χώροι ή όπως σε ένα διαμέρισμα έχουμε το σαλόνι που το στολίζουμε κατάλληλα και την αποθήκη μέσα στην οποία όλα είναι «φίρδην-μίγδην», έτσι γίνεται και στον εσωτερικό μας χώρο. Διατηρούμε μια ωραία βιτρίνα για τον κόσμο, αλλά έχουμε ένα βρωμερό υποσυνείδητο που δεν θέλουμε να το καθαρίσουμε ή να το τακτοποιήσουμε.
Φωνάζουμε για ελεύθερα ατομικά δικαιώματα ενώ συγχρόνως υποδουλώνουμε τους άλλους στον εαυτό μας ή τον εαυτό μας σε άλλους υψηλά ισταμένους. Όπως έχει σημειώσει ένας καθηγητής (Κορναράκης) «ό,τι έχει οικοδομήσει ο άνθρωπος αυτός (ο νευρωτικός) είναι μια ¨πολυκατοικία¨ αντιφάσεων και εσωτερικών διασπάσεων με πολλά και στεγανά διαμερίσματα ¨λογικώς ερμητικά κλειστά¨. Ούτω ενώ εξωτερικώς το οικοδόμημά του είναι, τρόπον τινά ¨μοντέρνον¨ εσωτερικώς αποτελεί λαβίρυνθον διεσπασμένων και απομονομένων ψυχικών περιοχών».
Γενικά είμαστε διεσπασμένοι. Παρά την εξωτερική ενοποίηση ζούμε το δράμα της διαιρέσεως. Γιʼ αυτό ένα από τα πρωταρχικά μηνύματα των καιρών μας είναι να ενοποιήσουμε την διεσπασμένη προσωπικότητά μας. Η Εκκλησία είναι κοινωνία προσώπων και χώρος της προσωπικότητος. Μπορούμε να δούμε την Εκκλησία και ως «λίκνο του Έθνους», αλλά κυρίως πρέπει να την δούμε ως εργαστήριο της ενοποιήσεως του εαυτού μας. Η θεολογία, η λατρεία και η ασκητική της Ορθοδοξίας αποβλέπουν στο γκρέμισμα των διασπαστικών χώρων και στην ενοποίηση του εσωτερικού μας κόσμου, αποβλέπουν στην κάθαρση όλων των αθλίων αποθηκών του υποσυνειδήτου. Πρέπει να ανοίξουμε όλα τα διαμερίσματα για να ενοποιηθεί ο χώρος. Πρέπει να γκρεμίσουμε τα διαχωριστικά για να πέσουν τα φράγματα. Γιατί, τι το όφελος να επιδιώκουμε την ενότητα των εθνών, ενώ είμαστε εσωτερικά αποδιοργανωμένοι και διχασμένοι;
Νοέμβριος 1985

«Ποιότητα Ζωής»
Αθήνα

[Misha]

Φιλε Παροικε προσωπικα δεν νοιωθω ως πολυυκατοικια.

Μαλλον σαν την παραγκα του Καραγκιοζη νοιωθω...

για το αληθες του λογου παραθετω και σχετικη φωτο




ισως ο καλος Θεός με λυπηθει καποτε και την μετατρεψει σε ασκηταριο...

[paroikos]

Φιλε Παροικε προσωπικα δεν νοιωθω ως πολυυκατοικια.

Μαλλον σαν την παραγκα του Καραγκιοζη νοιωθω...

για το αληθες του λογου παραθετω και σχετικη φωτο




ισως ο καλος Θεός με λυπηθει καποτε και την μετατρεψει σε ασκηταριο...

πάντως η παραγκα φίλε Misha είναι ένα βήμα πριν το ασκηταριό, οπότε βρισκεσαι σε καλό δρόμο :D