Ορθόδοξη Ζωή (κατά τους Αγίους Πατέρες)

[angieholi]

Τρία πάθη μας τυφλώνουν...
Σύντομα, περιεκτικά καί μέ σαφήνεια μᾶς ἀποκαλύπτει ὁ Ἅγιος Μᾶρκος ὁ Ἀσκητής τά τρία πάθη, πού τυφλώνουν τόν νοῦ καί τήν ψυχή μας. Διότι ὅπως γράφει στόν «Πνευματικόν Νόμον» του:
«Τυφλώνεται ὁ νοῦς μέ τά τρία αὐτά πάθη: τήν φιλαργυρία, τήν κενοδοξία καί τήν ἡδονή».
Ἄς προσέξουμε πολύ αὐτά τά τρία πάθη καί ἄς ἀποφεύγουμε τήν φιλοχρηματία, τήν δοξομανία καί τήν φιληδονία ὅλων τῶν εἰδῶν καί θά ἔχουμε συνεχῶς τήν προστασίαν τοῦ Θεοῦ.

Με τη σειράν οι αρετές...
Μιά πολύ σημαντική συμβουλή βρῆκα στό «Συμβουλευτικόν ἐγχειρίδιον» τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, ὅπου λέγει:
«Οἱ ἀρετές πρέπει νά ἀποκτῶνται μέ τήν σειράν καί διαδοχικά ἡ μία μετά τήν ἄλλην καί ὄχι ὅλες μαζί, γιά νά μή γίνονται δύσκολες καί βαρειές οἱ προσπάθειες, ἀλλά εὔκολες καί ἐλαφρές, ὅπως λέγει καί ὁ Ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος: “Αἱ ἀρεταί ἀλλήλας διαδέχονται, διά τό μή γίνεσθαι τήν ὁδόν τῆς ἀρετῆς ἐπαχθῆ καί βαρεῖαν καί διά τοῦτο κατά τάξιν αὐτάς κατορθοῦσθαι, καί ἐκ τούτου ἐλαφροῦσθαι” (Λόγος ΜΣΤ´). Μέ ἄλλα λόγια, πρέπει μέ σύστημα καί τάξιν νά γίνεται ὁ καλός ἀγών».

Τι είναι πραότητα...
Πολλοί θεωροῦν ὅτι πραότητα εἶναι ἡ ἐξωτερική ἠρεμία στήν συμπεριφορά. Αὐτό ὅμως εἶναι τό ἔνδυμα τῆς
πραότητος, τήν ὁποία ὁ Ἅγ. Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης τήν προσδιορίζει στήν ἐσωτερική της διάσταση καί λέγει στήν «Κλίμακα» τά ἑξῆς:
«Πραότητα σημαίνει καί εἶναι, νά παραμένη ἡ ψυχή ἀκίνητη καί ἀτάραχη, τόσον στίς ἀτιμίες ὅσον καί τούς ἐπαίνους ἀπό τούς ἄλλους ἀνθρώπους».
Τήν ἠρεμία τῆς ψυχῆς μᾶς ὑποδεικνύει ὁ λόγος τοῦ Ἁγίου καί αὐτήν τήν ἠρεμία, πού εἶναι καί προθάλαμος τῆς εἰρήνης, πρέπει νά ἐπιδιώκουμε καθημερινά.

Η πίστη και οι εντολές...
Μιά πολύ ὡραία μεταφορική εἰκόνα γιά τήν πίστη καί τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, βρῆκα στό «Α´ Ἠθικόν Λόγον» τοῦ Ἁγ. Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου, ὅπου ἀναφέρει σχετικῶς τά ἀκόλουθα:
«Ὅπως ἀκριβῶς τά ἐργαλεῖα δίχως τόν τεχνίτη καί ὁ τεχνίτης δίχως τά ἐργαλεῖα, δέν μποροῦν νά ἐπιτελέσουν κάτι, ἔτσι καί ἡ πίστη δίχως τήν ἐκπλήρωση τῶν ἐντολῶν, οὔτε ἡ ἐκπλήρωση τῶν ἐντολῶν δίχως τήν πίστη μᾶς ἀνανεώνει καθόλου καί οὔτε μᾶς ἀναπλάθει ἤ μᾶς ἀπεργάζεται ἀπό παλαιούς σέ καινούριους».
Μέ ἄλλα λόγια, χρειάζονται νά εἶναι πάντοτε μαζί ἡ πίστη καί ἡ ἐκπλήρωση τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ.

Τα πάθη μας αιχμαλωτίζουν...
Φαίνεται αὐτονόητη αὐτή ἡ ἀλήθεια. Πολλοί ὅμως τήν ὑποτιμοῦν καί τήν παραβλέπουν καί γι᾽ αὐτό μένουν δέσμιοι τῶν παθῶν χωρίς νά τό καταλαβαίνουν. Ὁ Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής ἀποσαφηνίζει τό θέμα αὐτό λέγοντας στό βιβλίον του «Περί Ἀγάπης (Β´ Ἑκατοντάδα)» τά ἑξῆς:
«Τά πάθη, ἐξουσιάζοντας τόν νοῦ, τόν δεσμεύουν μέ τά ὑλικά πράγματα, καί ἀφοῦ τόν χωρίσουν ἀπό τόν Θεόν, τόν κάνουν νά ἀσχολεῖται μέ αὐτά. Ὅταν ὅμως ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ κυριαρχήση στόν νοῦ, ἐλευθερώνει αὐτόν ἀπό τά δεσμά του καί τόν πείθει νά περιφρονῆ, ὄχι μόνον τά αἰσθητά πράγματα, ἀλλά καί τήν ἴδια τήν πρόσκαιρη ζωή μας».
Ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω.

Από την ομότιτλη στήλη του Π. Μ. Σωτήρχου στον Ορθοδόξο Τύπο,
Αριθ. φύλλου 1812, 25 Δεκεμβρίου 2009

[angieholi]

Πώς να ζητάς τον Χριστόν...
Τὸν τρόπον μᾶς τὸν ἐξηγεῖ ὁ Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητὴς στὴν «Δεύτερη Ἑκατοντάδα πρὸς Θαλάσσιον», ὅπου γράφει γιὰ τὴν ἀληθινὴ πίστη:
«Ἐκεῖνοι, ποὺ ζητοῦν τὸν Κύριον δὲν πρέπει νὰ τὸν ζητοῦν ἔξω ἀπὸ τὸν ἑαυτόν τους, ἀλλὰ μέσα τους, μὲ τὴν ἔμπρακτη πίστη. Γιατὶ λέγει ἡ Ἁγία Γραφή: “Εἶναι κοντὰ σου ὁ λόγος, στὸ στόμα σου καὶ στὴν καρδιά σου” (Ρωμ. Ι´ 8 ), δηλαδή ὁ λόγος τῆς πίστεως, γιατὶ ὁ ζητούμενος λόγος εἶναι αὐτὸς ὁ Χριστός».

Να ευχαριστούμε συνεχώς...
Αὐτὴν τὴν συμβουλὴ μᾶς δίνει ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης μὲ τὸ «Ἑορτοδρόμιόν» του, ὅπου γράφει:
«Ὅσον ὁ Θεὸς εὐεργετεῖ τοὺς ἀνθρώπους, τόσον οἱ ἄνθρωποι ἔχουν χρέος νὰ εὐχαριστοῦν τὸν εὐεργέτην αὐτῶν Θεὸν. Ἀχάριστος γὰρ ὁμολογουμένως καὶ εἶναι καὶ λέγεται ὅστις εὐεργετούμενος ἀπὸ τὸν Θεὸν δὲν προσφέρει αὐτῷ κἂν τὰς διὰ λόγων εὐχαριστίας».
Ἔστω καὶ μὲ λόγια, ἀλλὰ καὶ μὲ ἔργα πρέπει νὰ λέμε συνεχῶς εὐχαριστίες στὸν Πανευεργέτη μας Θεόν.

Ο πορτιέρης της καρδιάς....
Ἔτσι θὰ μποροῦσε νὰ ὀνομασθῆ ἡ νῆψις (ἐγρήγορση καρδίας), γιὰ τὴν ὁποίαν ὁ Ἅγιος Ἡσύχιος ὁ Πρεσβύτερος ἔγραψε ὁλόκληρον βιβλίον, ὅπου καὶ μᾶς δίνει καὶ τὸν καλύτερον ὁρισμόν της λέγοντας:
«Νῆψις εἶναι μία μόνιμη σταθεροποίηση τοῦ λογισμοῦ καὶ στάση του στὴν πύλη τῆς καρδιᾶς. Βλέπει καὶ ἀκούει τοὺς κλέφτες λογισμοὺς νὰ ἔρχονται, δηλαδὴ τί λένε καὶ τί κάνουν οἱ ἀνθρωποκτόνοι δαίμονες. Καὶ ποιὰ εἶναι ἡ μορφή, ποὺ χάραξαν καὶ ὤρθωσαν οἱ δαίμονες καὶ ἡ ὁποία προσπαθεῖ μὲ τὴν φαντασία νὰ ἐξαπατήση τὸν νοῦ. Αὐτὰ λοιπὸν ἄν μᾶς ἀπασχολοῦν φιλόπονα, μᾶς φανερώνουν, ἂν θέλουμε, μὲ ἐξαιρετικὴν πληρότητα τὴν πεῖρα τοῦ νοητοῦ πολέμου».
Νὰ γιατὶ ὀνομάσαμε τὴν νῆψι πορτιέρη τῆς καρδιᾶς. Ἂς τὸν προσέχουμε καὶ ἀληθινά, πολλὰ θὰ μάθουμε.

Σημείον καθαρότητος...
Ἀντιγράφω λίγες φράσεις ἀπὸ τὰ «Ἀσκητικὰ» τοῦ Ἁγίου Ἰσαὰκ τοῦ Σύρου, ποὺ μᾶς μιλᾶ γιὰ τὸ σημεῖον τῆς πνευματικῆς καθαρότητος, λέγοντας:
«Νὰ χαίρεσαι μὲ αὐτούς, ποὺ χαίρονται καὶ νὰ κλαῖς μὲ αὐτούς, ποὺ κλαῖνε. Αὐτὸ εἶναι τὸ σημεῖον τῆς καθαρότητος. Μὲ αὐτούς, ποὺ μετανοοῦν, νὰ χαίρεσαι. Γίνε φίλος μὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, ἀλλὰ μεῖνε μοναχὸς μὲ τὰ νοήματά σου. Γίνε κοινωνὸς στὰ παθήματα ὅλων, ἀλλὰ στάσου μὲ τὸ σῶμα σου μακρυὰ ἀπὸ ὅλους. Κανέναν νὰ μὴ ἐλέγχης καὶ κανέναν νὰ μὴ κατηγορῆς γιὰ τὴν συμπεριφορά του, οὔτε καὶ τὸν πιὸ κακόν. Ἅπλωσε τὸν χιτῶνα σου, πάνω σ᾽ αὐτόν, ποὺ ἔφταιξε καὶ σκέπασέ τον».
Χρειαζόμαστε καλύτερη διδασκαλία ἀπὸ αὐτὴν τῶν Ἁγίων Πατέρων; Εἶναι τὰ πάγχρυσα στόματα τῆς
ἀληθείας τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ μας. Ἂς τὰ ἔχουμε συνεχῶς ὁδηγούς μας.

Ποιοί βασανίζονται...
Μᾶς τὸ ἀποκαλύπει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος λέγοντας:
«Ὅπως ἐκεῖνος, ποὺ ἔχασε τὸ φῶς του σκοντάφτει σὲ πολλὰ ἐμπόδια, ἔτσι καὶ ἐκεῖνος, ποὺ θὰ λησμονήση τὸν φόβον τοῦ Θεοῦ διαρκῶς βασανίζεται ἀπὸ διάφορες φροντίδες, μέριμνες καὶ λύπες».
Ἡ ἐμπειρία τὸ ἐπιβεβαιώνει συνεχῶς.

Από την ομότιτλη στήλη του Π. Μ. Σωτήρχου στον Ορθοδόξο Τύπο,
Αριθ. φύλλου 1813, 1 Ιανουαρίου 2010

[angieholi]

Γονάτισε σαν την καμήλα...
Ὁ Ἅγιος Ἐφραὶμ ὁ Σύρος μᾶς συμβουλεύει:
«Ἡ καμήλα γονατίζει τὸ βράδυ γιὰ νὰ τὴν ξεφορτώσουν. Καὶ ξαναγονατίζει πάλι τὸ πρωΐ γιὰ νὰ δεχθῆ πάλι τὸ φορτίο στὴν πλάτη της. Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νὰ γονατίζουμε πρωΐ καὶ βράδυ σὲ προσευχὴ μπροστὰ στὸν Θεό. Πότε γιὰ νὰ ξαλαφρώσουμε ἀπὸ τὸ φορτίον μας τῶν ἀναγκῶν, τῶν πόνων καὶ τῶν θλίψεων καὶ πότε γιὰ νὰ πάρουμε δυνάμεις γιὰ τὸ νέο φορτίο, ποὺ μᾶς περιμένει».

Τι είναι η πραότητα...
Τὴν ἀπάντηση μᾶς τὴν δίνει στὴν «Κλίμακά» του ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης λέγοντας:
«Ἡ πραότητα εἶναι συνεργάτης τῆς ὑπακοῆς, ὁδηγὸς στὴν ἀδελφοσύνη, χαλινάρι τῆς μανίας, κόψιμο τοῦ θυμοῦ, μίμηση τοῦ Χριστοῦ, ἰδιότητα τῶν Ἀγγέλων, δέσιμο τῶν δαιμόνων καὶ ἀσπίδα κατὰ τῆς πικρῆς ὀργῆς». Ἂς δοκιμάσουμε νὰ τὴν ἐφαρμόσουμε, ὅσον μποροῦμε, στὴν καθημερινή μας ζωή.

Ποιά ψυχή είναι πιο ωραία;...
Καὶ τὴν ἐρώτηση, ἀλλὰ καὶ τὴν ἀπάντηση τὴν βρῆκα σὲ «Λόγον» τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, ὅπου γράφει:
«Ποιὰ ψυχὴ ἦταν πιὸ ἄσχημη ἀπὸ τοῦ Παύλου, ὅταν κατεδίωκε τὴν Ἐκκλησία; Καὶ ποιὰ ψυχὴ ἦταν ὡραιότερη ἀπὸ τὴν δική του, ὅταν ἔλεγε: “Τὸν καλὸν ἀγῶνα ἀγωνίστηκα, τὸν δρόμον τὸν διήνυσα, τὴν πίστη τὴν φύλαξα”; Ποιὰ ψυχὴ ἦταν ἀσχημότερη ἀπὸ τὴν ψυχὴ τοῦ ληστῆ, ἀλλὰ καὶ ποιὰ ἄλλη ψυχὴ ἦταν πιὸ ὄμορφη ἀπὸ τὴν δική του, τὴν ὥρα, ποὺ ἄκουγε ἀπὸ τὸν Κύριον: “Σήμερον μετ᾽ ἐμοῦ ἔσῃ ἐν τῷ Παραδείσῳ”; Ποιὰ ψυχὴ ἦταν τόσον ἀπεχθὴς ἀπὸ τὴν ψυχὴ τοῦ τελώνη Ματθαίου, ὅταν ἔκλεβε, καὶ ποιὰ ψυχὴ ἦταν πιὸ ὄμορφη ἀπὸ τὴν ψυχὴ τὴν δική του, ὅταν ἔβαλε τὸ θέλημά του κάτω ἀπὸ τὸν ζυγὸ τοῦ Χριστοῦ καὶ ἔγινε Εὐαγγελιστής; Ποιὰ ψυχή;».
Δὲν εἶναι δύσκολη ἡ ἀπάντηση, ἀλλὰ οὔτε καὶ ἡ μίμηση τῶν ψυχῶν αὐτῶν, ποὺ χαίρονται τώρα στὴν «χαρὰν τοῦ Κυρίου».

Πρόσεχε, όταν καυχέσαι...
Ἀντιγράφω ἀπὸ τὸ κείμενον τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, ὅπου λέγει:
«Καυχιέσαι γιὰ τὰ πλούτη σου καὶ ὑπερηφανεύεσαι γιὰ τοὺς προγόνους σου καὶ τὴν καταγωγή σου; Καὶ χαίρεσαι γιὰ τὴν πατρίδα, ποὺ ἔχεις καὶ γιὰ τὴν ὀμορφιὰ τοῦ σώματός σου καὶ γιὰ τὶς τιμές, ποὺ σοῦ ἀπονέμουν οἱ ἄλλοι; Νὰ προσέχης πολὺ ὅταν καυχέσαι, νὰ προσέχης τὸν ἑαυτόν σου, γιατὶ εἶσαι θνητὸς ἄνθρωπος, διότι “εἶσαι χῶμα καὶ θὰ ἐπανέλθης πάλι στὴν γῆ” μιὰν ἡμέρα».
Ἂς προσέχουμε ὅλοι.

Όσα κι αν δώσεις είναι λίγα...
Αὐτὸ τὸ συμπέρασμα ἔβγαλα διαβάζοντας τὰ ἀκόλουθα λόγια τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου:
«Ἀπὸ τίποτε ἄλλο δὲν εὐχαριστεῖται τόσον πολὺ ὁ Θεός, ὅσον ἀπὸ τὴν συμπάθεια καὶ τὴν εὐσπλαγχνία πρὸς τοὺς συνανθρώπους μας. Σὲ ὅλους τοὺς φτωχοὺς καὶ σὲ ἐκείνους, ποὺ κακοπαθοῦν ὀφείλουμε νὰ δείχνουμε συμπόνοια καὶ εὐσπλαγχνία. Δῶσε λίγο σὲ ἐκεῖνον, ποὺ δὲν ἔχει ἀπὸ τὸ πολύ, ποὺ ἔχεις ἐσύ. Δῶσε καὶ τὰ πάντα, σ᾽ ἐκεῖνον, ποὺ σοῦ ἔχει χαρίσει τὰ πάντα (δηλαδὴ στὸν Θεόν). Ποτὲ δὲν θὰ ξεπεράσης τὴν γενναιοδωρία τοῦ Θεοῦ, ἀκόμη καὶ ἂν χαρίσης ὅλα τὰ ὑπάρχοντά σου, καὶ ἂν σ᾽ αὐτὰ προσθέσης καὶ τὸν ἴδιον τὸν ἑαυτόν σου. Διότι καὶ τὸ νὰ δώσης ἀκόμα καὶ τὸν ἑαυτόν σου στόν Θεόν, ἰσοδυναμεῖ μὲ τὸ νὰ παίρνης. Ὅσα καὶ ἂν προσφέρης, ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα ὑπολείπονται εἶναι περισσότερα. Καὶ δὲν θὰ δώσης τίποτε τὸ ἰδικόν σου, διότι τὰ πάντα τὰ ἔχεις λάβει ἀπὸ τὸν Θεόν».
Ἂς δίνουμε λοιπὸν συνεχῶς ὅ,τι μποροῦμε, γιατὶ αὐτὸ εἶναι τὸ πρῶτο μας χρέος πρὸς τὸν Θεόν: Νὰ δίνουμε.

Από την ομότιτλη στήλη του Π. Μ. Σωτήρχου στον Ορθοδόξο Τύπο,
Αριθ. φύλλου 1814, 8 Ιανουαρίου 2010

[angieholi]

Ξέρουμε τα λιγότερα...
Αὐτὸ μᾶς λέγει ὁ Ἀββᾶς Ἠσαΐας ὁ Ἀναχωρητής, ποὺ γράφει, ὅτι:
«Δὲν εἶναι σοφία νὰ ξέρη κανεὶς νὰ συζητᾶ μὲ τρόπον ἀριστοτεχνικόν. Σοφία εἶναι νὰ ξέρης πότε πρέπει νὰ μιλήσης καὶ τί πρέπει νὰ πῆς. Δεῖχνε πὼς εἶσαι ἀμαθής, γιὰ νὰ ἀποφύγης πολλοὺς κόπους. Πολλὲς ἀνωφελεῖς σκοτοῦρες ἔχει ἐκεῖνος, ποὺ παρουσιάζει τὸν ἑαυτόν του πολυμαθῆ. Μὴ καυχᾶσαι γιὰ πολυμάθεια, γιατί περισσότερα εἶναι ἐκεῖνα, ποὺ δὲν ξέρεις, ἀπὸ ἐκεῖνα, ποὺ ἔχεις μάθει».

Ποιοί ζητούν την δόξα...
Μᾶς τὸ λέγει ὁ Ἅγιος Δωρόθεος στὰ «Ἀσκητικά» του (Λόγος Β´, περὶ ταπεινοφροσύνης):
«Ὅσοι ἐπιθυμοῦν τὴν δόξαν τῶν ἀνθρώπων μοιάζουν μὲ γυμνόν, ποὺ ψάχνει νὰ βρῆ κανένα κουρέλι ἢ κάτι ἄλλο γιὰ νὰ σκεπάση τὴν γύμνια του. Ἔτσι καὶ αὐτός, ποὺ εἶναι γυμνὸς ἀπὸ ἀρετὲς ζητᾶ τὴν δόξα τῶν
ἀνθρώπων».
Ἂς ἐξετάσουμε κι ἐμεῖς τὸν ἑαυτόν μας, γιὰ νὰ δοῦμε ἂν ζητοῦμε τὴν δόξαν τῶν ἀνθρώπων καὶ εἴμαστε γυμνοὶ ἀπὸ ἀρετές.

Αν θέλης την αιώνια ζωή...
Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος γράφει σὲ ἕναν «Λόγον» του τὰ ἑξῆς ψυχοσωτήρια, ποὺ μᾶς ἀφοροῦν ὅλους:
«Ὁ Χριστιανός, ποὺ θέλει νὰ κληρονομήση τὴν αἰώνια ζωή, πρέπει νὰ ταπεινώνη τὴν ψυχή του μπροστὰ στὸν Θεὸν καὶ οὐδέποτε νὰ ὑψώνη τὴν κεφαλή του ἐναντίον τοῦ πλησίον του».
Πρέπει νὰ προσέξουμε καὶ αὐτὴν τὴν διδασκαλία, γιατὶ χωρὶς τὴν ταπεινοφροσύνη δὲν ἀνοίγει ἡ πόρτα τῆς αἰωνιότητος ὅ,τι ἄλλο κι ἂν κάνουμε…

Η ανέξοδη ευλάβεια...
Τὴν ἀνέξοδη, τὴν τυπικὴ εὐλάβεια στηλιτεύει ὁ Μέγας Βασίλειος, ποὺ δείχνουν κάποιοι Χριστιανοὶ καὶ στὶς ἡμέρες μας, λέγοντας:
«Γνωρίζω πολλούς, ποὺ νηστεύουν, προσεύχονται, στενάζουν, δείχνουν ὅλη τὴν εὐλάβεια, ποὺ εἶναι ἀνέξοδη, ἀλλὰ δὲν ρίχνουν ἕναν ὀβολὸ σ᾽ αὐτούς, ποὺ ὑποφέρουν. Ποιὸ τὸ ὄφελος σ᾽ αὐτοὺς ἀπὸ τὴν ὑπόλοιπη ἀρετή τους; Διότι ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν δὲν τοὺς παραδέχεται».
Καὶ αὐτὰ τὰ λέγει ἕνας ὄντως μέγας Ἅγιος τῆς Ἐκκλησίας. Ἐμεῖς τί νὰ ποῦμε σὲ ὅσους δὲν κάνουν ἔλεος; Τὸ ὅτι δὲν θὰ βροῦν καὶ αὐτοὶ ἔλεος;

Τα δύο δηνάρια του Σωτήρος...
Ὁ Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητὴς γράφει στὸ ἔργον του «Τὰ τετρακόσια κεφάλαια περὶ ἀγάπης» (Φιλοκαλία Η´ τομ.) τὰ ἑξῆς περὶ ἀγάπης πρὸς τὸν Θεὸν καὶ πρὸς τὸν ἄνθρωπον:
«Ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεὸν ἀντιστέκεται στὴν ἐπιθυμία, γιατὶ πείθει τὸν νοῦ νὰ ἐγκρατεύεται πρὸς τὶς ἡδονές. Ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον ἀντιστέκεται στὸν θυμό, γιατὶ κάνει τὸν ἄνθρωπο νὰ καταφρονῆ τὴν δόξα καὶ τὰ χρήματα. Καὶ αὐτὰ εἶναι τὰ δύο δηνάρια, ποὺ ἔδωσε ὁ Σωτῆρας στὸν πανδοχέα, γιὰ νὰ φροντίση γιὰ σένα».
Ἐμεῖς θὰ λέγαμε ὅτι δὲν εἶναι τὰ μόνα δηνάρια, ποὺ ἔδωσε καὶ δίνει συνεχῶς ὁ Θεάνθρωπος γιὰ τὸν καθένα μας, ἀλλὰ ἐμεῖς δὲν θέλουμε νὰ τὸ ἀντιληφθοῦμε καὶ νὰ τὸ ἀξιοποιήσουμε τὸ μέγα δώρημα.

Από την ομότιτλη στήλη του Π. Μ. Σωτήρχου στον Ορθοδόξο Τύπο,
Αριθ. φύλλου 1815, 15 Ιανουαρίου 2010

[angieholi]

"Πάντων ένεκεν"...
Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος συνήθιζε νὰ λέγη σὲ κάθε περίπτωση τὴν φράση:
«Δόξα τῷ Θεῷ πάντων ἕνεκεν», καὶ γιὰ τὰ εὐχάριστα καὶ γιὰ τὰ δυσάρεστα.
Καὶ ὁἍγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης γράφει στὸν «Ἀόρατον πόλεμον» ὅτι:
«Εἰς κάθε περίστασιν, ὅπου τοῦ συνέβαινε, καλὴν ἢ κακήν, δυστυχῆ και εὐτυχῆ, ἔλεγεν “Δόξα τῷ Θεῷ πάντων ἕνεκεν· οὐ γὰρ παύσομαι τοῦτο ἐπιλέγων ἀεὶ πᾶσί μοι τοῖς συμβαίνουσι”».
Ἂς λέμε κι ἐμεῖς αὐτὴν την εὐχαριστίαν «πάντων ἕνεκεν».

Η αρχή των κακών...
Οἱ πλεῖστοι ἔχουμε γίνει πολυάσχολοι καὶ πολυμέριμνοι. Οἱ Ἅγιοι Πατέρες, ὅμως, μᾶς λένε ὅτι οἱ περισπασμοὶ εἶναι ἡ ἀρχὴ τῶν κακῶν στὴν ζωή μας. Ὁ Ἅγιος Ἀββᾶς Ποιμὴν λέγει στὸ «Γεροντικόν» τὴν ἐπιγραμματικὴν φράση «Ἀρχὴ τῶν κακῶν εἶναι ὁ περισπασμός». Γιατὶ ἔτσι διασπᾶται ἡ προσοχή μας σὲ πολλὰ πράγματα καὶ ξεχνοῦμε τὰ οὐσιώδη καὶ κυρίως ξεχνοῦμε τὸν Θεόν.

Πώς πλησιάζεις τον Θεόν...
Ὁ Ἅγιος Ἰσαὰκ ὁ Σύρος γράφει στὸν Α´ Λόγον του ὅτι:
«Δὲν μπορεῖ κανεὶς νὰ πλησιάση τὸν Θεόν, ἂν δὲν ἀπομακρυνθῆ ἀπὸ τὸν κόσμον. Ἀπομάκρυνσιν δὲ ἀπὸ τὸν κόσμον λέγω, ὄχι τὸ νὰ ἀναχωρήση κανεὶς σωματικῶς, ἀλλὰ τὸ νὰ ἀπομακρυνθῆ ἐντελῶς ἀπὸ τὰ πράγματα τοῦ κόσμου. Αὐτὴ εἶναι ἡ ἀρετή: τὸ νὰ ἀδιαφορῆ ὁ νοῦς γιὰ τὰ πράγματα τοῦ κόσμου. Διότι δὲν μπορεῖ νὰ ἡσυχάση ἡ καρδιὰ καὶ νὰ εἶναι χωρὶς φαντασίες, ὅσον καιρὸν οἱ σωματικὲς αἰσθήσεις ἀπασχολοῦνται σὲ κάποια πράγματα, οὔτε τὰ σωματικὰ πάθη ἐξαφανίζονται, οὔτε οἱ πονηροὶ λογισμοὶ σταματοῦν χωρὶς τὴν ἔρημον».
Ἀπομάκρυνση, λοιπόν, ἀπὸ τὸν κόσμον καὶ τὰ τοῦ κόσμου μάταια καὶ ψευδῆ γιὰ νὰ πλησιάσουμε στὸν Θεόν.

Που κρύβεται ο εχθρός...
Διαβάζω σὲ κείμενα τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, στὸ «Περὶ τοῦ μὴ προσηλῶσθαι τοῖς βιοτικοῖς» τὰ ἑξῆς:
«Σὲ ὅλα, λοιπόν, αὐτά, ποὺ φαίνονται τερπνὰ καὶ εὐχάριστα, κρύβεται ὁ κοινὸς ἐχθρός μας διάβολος, περιμένοντας μήπως τυχὸν δελεασθοῦμε καὶ ἑλκυσθοῦμε ἀπὸ αὐτά, ποὺ βλέπουμε, καὶ ἔτσι ξεστρατήσουμε ἀπὸ τὸν ἴσιον δρόμον καὶ πέσουμε στὴν παγῖδα του. Καὶ ὑπάρχει μεγάλος φόβος, μήπως σπεύσουμε ἀπροφύλαχτοι σὲ αὐτὰ τὰ εὐχάριστα καὶ νομίσουμε ὅτι ἡ εὐχαρίστηση ἀπὸ τὴν ἀπόλαυσή τους δὲν εἶναι τίποτε βλαβερόν, καὶ μόλις γευθοῦμε τὸ δόλωμα, καταπιοῦμε τὸ ἀγκίστρι, ποὺ εἶναι κρυμμένο σὲ αὐτό, καὶ ἔπειτα, ἄλλοτε θέλοντας καὶ ἄλλοτε μὴ θέλοντας, προσδεθοῦμε ἀπὸ αὐτὸ τὸ ἀγκίστρι στὰ τερπνὰ καὶ ἔτσι, χωρὶς νὰ τὸ καταλάβουμε, ἑλκυσθοῦμε ἀπὸ τὶς ἡδονὲς καὶ καταπέσουμε στὸ φοβερὸν καταφύγιον τοῦ ληστοῦ τῆς ψυχῆς μας διαβόλου, δηλονότι στὸ καταφύγιον τοῦ θανάτου».
Προσοχή, λοιπόν, στὰ τερπνὰ καὶ τὰ εὐχάριστα, γιατὶ εἶναι παγῖδες καὶ κρυψῶνες τοῦ πονηροῦ ἐχθροῦ μας.

Προσπάθησε να αγαπήσης...
Ὁ Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητὴς αὐτὴν τὴν συμβουλὴν μᾶς δίδει στὸ ἔργον του «Περὶ ἀγάπης» («Δ´ Ἑκατοντάδα»), λέγοντας:
«Προσπάθησε ὅσον μπορεῖς νὰ ἀγαπήσης τὸν κάθε ἄνθρωπον. Ἐάν, ὅμως, δὲν μπορεῖς ἀκόμη νὰ τὸ κάνης αὐτό, μὴ μισήσης τουλάχιστον κανένα. Καὶ δὲν θὰ μπορέσης καὶ αὐτὸ νὰ τὸ κάνης, ἂν δὲν περιφρονήσης τὰ πράγματα τοῦ κόσμου τούτου».
Ἂς προσπαθήσουμε.

Από την ομότιτλη στήλη του Π. Μ. Σωτήρχου στον Ορθοδόξο Τύπο,
Αριθ. φύλλου 1816, 22 Ιανουαρίου 2010

[constantinosa.gr]

Πολύ όμορφα!! Να'σαι καλά! :D

[angieholi]

Μη γίνεσαι περίεργος...
Ὅπως εἶναι γνωστόν, ἡ περιέργεια παρέσυρε τοὺς Πρωτοπλάστους στὴν παρακοὴ καὶ τὴν ἀπώλεια τοῦ Παραδείσου. Καὶ αὐτὸ τὸ θανάσιμο ἁμάρτημα ἐπισημαίνει στὸν Α´ Ἀσκητικὸν Λόγον του ὁ Μέγας Βασίλειος λέγοντας καὶ τὰ ἑξῆς:
«Νὰ μὴ εἶσαι περίεργος, οὔτε νὰ θέλης νὰ βλέπης τὰ πάντα, γιὰ νὰ μὴ εἰσχωρήση στὴν διάνοιά σου τὸ ἐπικίνδυνον δηλητήριον τῶν παθῶν. Βλέπε ὅσα εἶναι χρήσιμα, ἄκουε ὅσα εἶναι ἀπαραίτητα, λέγε ὅσα εἶναι χρήσιμα καὶ νὰ ἀποκρίνεσαι ὅσα ὠφελοῦν».
Γι᾽ αὐτὸ προσοχὴ στὴν περιέργεια, γιατὶ εἶναι δαιμονικὴ παγῖδα.

Ο κακός είναι τρελλός...
Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως γράφει στὸ βιβλίον του «Τὸ γνῶθι σεαυτόν», τὸ ὁποῖον συνιστῶ θερμὰ σὲ ὅλους, τὰ ἀκόλουθα:
«Ὁ κακὸς ἄνθρωπος εἶναι ἄφρων (δηλ. τρελλὸς), διότι ἡ κακία εἶναι ἀφροσύνη καὶ στέρησις τοῦ φωτὸς τοῦ φωτίζοντος τὴν διάνοιαν. Ὁ κακός, πρὶν ἀπὸ ὅλους, βλάπτει τὸν ἑαυτόν του, διότι τὰ κακά, ποὺ διαπράττει μπαίνουν πρωτίστως μέσα του καὶ ὑπονομεύουν τὴν ἴδια του τὴν ζωὴ καὶ τὴν εὐτυχία».
Γι᾽ αὐτὸ ποτὲ κακίες καὶ σὲ κανέναν.

Πως μας πολεμούν οι δαίμονες...
Ἀντιγράφω ἀπο τὸν «Ἀόρατον πόλεμον» τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, ὅπου γράφει, ὅτι:
«Ἀπὸ ἕξι μέρη μᾶς πολεμοῦν οἱ δαίμονες, καθὼς λέγουν οἱ Πατέρες καὶ μάλιστα ὁ Ἅγιος Μελέτιος ὁ Ὁμολογητὴς: Ἀπὸ τὰ ἄνω καὶ τὰ κάτω, ἀπὸ δεξιὰ καὶ ἀριστερὰ καὶ ἀπὸ ἔμπροσθεν καὶ ὄπισθεν. Καὶ ἄνω εἶναι αἱ ὑπὲρ τὴν δύναμίν μας ὑπερβολαί, ὅπου κάμνομεν εἰς τὴν ἀρετήν, κάτω δὲ αἱ ἐκ τῆς ἀμελείας μας ἐλλείψεις, ὅπου παθαίνομεν εἰς τὴν αὐτὴν ἀρετὴν (διὰ τοῦτο εἶπον οἱ Πατέρες, ὅτι τὰ ἄκρα εἶναι τῶν δαιμόνων), καὶ δεξιὰ μὲν λέγονται, ὅταν οἱ δαίμονες μὲ δεξιὰν αἰτίαν καὶ πρόφασιν τοῦ καλοῦ μᾶς ρίπτουν εἰς τὸ κακόν. Ἀριστερὰ δέ, ὅταν ἀπὸ φανερὰν αἰτίαν τοῦ κακοῦ, μᾶς κάμνωσιν νὰ ἁμαρτάνωμεν. Καὶ ἔμπροσθεν μὲν εἶναι, ὅταν οἱ δαίμονες μᾶς πολεμοῦν μὲ τοὺς λογισμοὺς καὶ ἐνθυμίσεις τῶν πραγμάτων, ὅπου μέλλουν νὰ ἔλθουν, ὄπισθεν δὲ ὅταν μᾶς πολεμοῦν μὲ τὶς ἐνθυμίσεις καὶ προλήψεις τῶν περασμένων πραγμάτων».
Προσοχή, φίλοι μου.

Απαραβίαστον καταφύγιον...
Διαβάζω στὴν «Κλίμακα» τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου (Λόγος ΚΕ´) τὰ ἀκόλουθα:
«Ὅταν ἀρχίζη νὰ ἀνθίζη μέσα μας ἡ σταφυλὴ τῆς ὁσίας αὐτῆς ἀμπέλου (δηλ. τῆς ταπεινοφροσύνης), αἰσθανόμαστε πάραυτα κόπωση καὶ μῖσος πρὸς κάθε
ἀνθρώπινη δόξα καὶ ἔπαινο, ἐνῶ συγχρόνως ἐξορίζουμε ἀπὸ μέσα μας τὸν θυμὸν καὶ τὴν ὀργή. Ὅσον δὲ, ἐν τῷ μεταξύ, προχωρεῖ κατὰ τὴν πνευματικὴν
ἡλικία μέσα στὴν ψυχή, ἡ βασίλισσα τῶν ἀρετῶν, κάθε καλόν, ποὺ ἐκτελοῦμε τὸ θεωροῦμε μηδὲν ἢ μᾶλλον βδέλυγμα. Κυρίως δὲ συλλογιζόμαστε ὅτι κάθε ἡμέρα, ποὺ περνᾶ αὐξάνει τὸ φορτίον τῶν ἁμαρτιῶν μας, ἐξ αἰτίας τῶν κρυφῶν καὶ ἀσυναισθήτων ἁμαρτιῶν καὶ ἀμελειῶν, ποὺ σκορπίζουν τὸν
πλοῦτον τῆς ψυχῆς. Τὸ δὲ πλῆθος τῶν χαρισμάτων, ποὺ μᾶς χορηγεῖ ὁ Θεός, τὸ βλέπουμε ὡς αἰτία μεγαλυτέρας τιμωρίας, γιατὶ δὲν μᾶς ἀξίζει. Ἔτσι
ὁ νοῦς ἀσφαλίζεται ἀπὸ τοὺς κλέπτες μένοντας κλεισμένος μέσα στὸ βαλάντιον τῆς μετριοφροσύνης. Ἀκούει μόνον τὰ χτυπήματα καὶ τὰ παιχνίδια τους (ἐννοεῖ τῶν κλεπτῶν δαιμόνων), χωρὶς νὰ ἐπηρεάζεται καθόλου ἀπὸ αὐτά. Καὶ τοῦτο, διότι ἡ μετριοφροσύνη εἶναι ταμεῖον ἀπαραβίαστον».

Βίαζε τον ευατό σου...
Ὁ Μέγας Μακάριος λέγει (ΙΘ´ Ὁμιλία):
«Οἱ Χριστιανοί, ποὺ θέλουν νὰ προκόψουν καὶ νὰ αὐξηθοῦν πνευματικά, ὀφείλουν νὰ βιάζουν τὸν ἑαυτόν τους πρὸς κάθε ἀγαθόν, ὥστε νὰ λυτρωθοῦν ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, ἡ ὁποία ἐνοικεῖ μέσα τους καὶ νὰ γεμίσουν τὴν ὕπαρξή τους μὲ “Ἅγιον Πνεῦμα”».
Ἂς βιάζουμε λοιπὸν καὶ ἂς πιέζουμε τὸν ἀμελῆ ἑαυτόν μας «πρός κάθε ἀγαθόν».

Από την ομότιτλη στήλη του Π. Μ. Σωτήρχου στον Ορθοδόξο Τύπο,
Αριθ. φύλλου 1817, 29 Ιανουαρίου 2010

[angieholi]

Από τώρα να απολαμβάνης τα αιώνια...
Στὸ «Περὶ ἀγάπης» (Δ´ Ἑκατοντάδα) τοῦ Ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ, βρῆκα μιὰ μεγάλη ἀλήθεια καὶ τὴν ἀντιγράφω ἐδῶ:
«Ὁ Θεός, ποὺ σοῦ ὑποσχέθηκε τὰ αἰώνια ἀγαθὰ καὶ ἔδωσε στὴν καρδιά σου τὸν ἀρραβῶνα τοῦ Πνεύματος (Β´ Κορ. Α´ 22), σοῦ ἔδωσε ἐντολὴ νὰ φροντίζης τὴν ζωή σου, ὥστε, ἀφοῦ ὁ ἐσωτερικός σου ἄνθρωπος ἐλευθερωθῆ ἀπὸ τὰ πάθη, νὰ ἀρχίση ἀπὸ τὴν ἐδῶ ζωὴ νὰ ἀπολαμβάνη τὰ ἀγαθά».
Παράδειγμα οἱ Ἅγιοί μας.

Οι σκηνές των Δικαίων...
Ἀντιγράφω ἀπὸ Ὁμιλίαν τοῦ Μ. Βασιλείου (εἰς τὴν πρὸς Ἑβραίους Ἐπιστολὴν) τὰ ἑξῆς γιὰ τὴν ἄλλην ζωήν:
«Στοὺς οὐρανοὺς δὲν ὑπάρχει θάνατος, οὔτε ἔχθρα. Ἐκεῖ ὑπάρχουν μόνον οἱ σκηνὲς τῶν ἁγίων καὶ οἱ ἅγιοι ἐκεῖνοι ζοῦν μέσα στὴν ἀγαλλίαση, τὴν χαρὰ καὶ τὴν εὐφροσύνη. Γιατί, ὅπως λέγει ὁ Ψαλμωδός: “Στὶς σκηνὲς τῶν δικαίων ἀκούγεται πανηγυρικὴ φωνὴ χαρᾶς καὶ ἀγαλλιάσεως” (Ψαλμ. ΡΙΖ´ 15). Οἱ σκηνὲς αὐτὲς εἶναι αἰώνιες καὶ δὲν ἔχουν τέλος. Δὲν καταρρέουν αὐτὲς μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου, δὲν ἀλλοιώνουν αὐτούς, ποὺ τὶς κατέχουν, ἀλλὰ στέκονται διαρκῶς ἀκμαῖες, καὶ εὐλόγως, γιατὶ δὲν ὑπάρχει τίποτε φθαρτὸ οὔτε θνητό, ἀλλὰ ὅλα εἶναι ἀθάνατα καὶ ἄφθαρτα».
Αὐτὴ ἡ ζωὴ περιμένει τοὺς δικαίους, δηλαδὴ τοὺς ἀληθινὰ πιστοὺς Χριστιανούς.

Πότε φθάνουμε στα θεία μέτρα;
Τὴν ἀπάντηση στὸ ἐρώτημα αὐτό, ποὺ ἔκαναν στὸν Ἅγιον Ἀββᾶ Ἁλώνιον, ἔδωσε ὁ Ἀββᾶς, καθὼς ἀναφέρεται στὸ «Γεροντικόν», μὲ τὰ ἑξῆς:
«Ἂν θέλη ὁ ἄνθρωπος, ἀπὸ τὸ πρωΐ ἕως τὸ βράδυ, φθάνει στὰ θεῖα μέτρα».
Γιατὶ ὁ Θεὸς μᾶς δέχεται ἀμέσως, ἂν μετανοήσουμε ὁλοψύχως καὶ βγάλουμε ἀπὸ μέσα μας τὴν ἁμαρτία μὲ τὴν ἐξομολόγηση. Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ εἶναι ἄμεση.

Ο Θεός συμμαχεί με τους μαχητές...
Ὁ Ἅγιος Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος γράφει στὸν Β´ Ἠθικὸν Λόγον του, μεταξὺ τῶν ἄλλων καὶ τὰ ἑξῆς σημαντικὰ γιὰ ὅλους μας:
«Ὁ Θεὸς μᾶς ἐτίμησε μὲ τὸ αὐτεξούσιον (τὴν ἐλεύθερη θέληση), μᾶς ἔδωσε ἐντολές, ποὺ μᾶς διδάσκουν τὸ πῶς πρέπει νὰ συμπεριφερόμεθα πρὸς τοὺς ἀντιπάλους μας καὶ ἀφήνει τὸν καθένα μας αὐτοπροαιρέτως ἢ νὰ ἀντιστέκεται καὶ νὰ νικᾶ τὸν ἐχθρὸ ἢ νὰ ἀποχαυνώνεται καὶ νὰ ἡττᾶται ἐλεεινῶς ἀπὸ αὐτόν. Καὶ δὲν μᾶς ἀφήνει μόνους μας, διότι γνωρίζει τὴν ἀδυναμία τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως, ἀλλὰ καὶ ἐκεῖνος ὁ ἴδιος συμπαραστέκεται, συμμαχεῖ μὲ ἐκείνους βεβαίως, ποὺ διαλέγουν νὰ πολεμοῦν καὶ μᾶς παρέχει μυστικῶς δύναμη, καὶ τὴν νίκην ἐναντίον τοῦ ἐχθροῦ ἐκεῖνος τὴν ἀπεργάζεται καὶ ὄχι ἐμεῖς».
Ἂς θυμηθοῦμε πόσες φορὲς μᾶς βεβαιώνει μέσα στὸ Εὐαγγέλιον ὅτι θὰ μᾶς βοηθᾶ πάντοτε: «Καὶ ἰδοὺ ἐγὼ μεθ᾽ ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος» (Ματθ. ΚΗ´ 20). Δόξα σὲ σένα, Κύριε…

«Κράτα το αψήφιστον»...
Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης γράφει στὸ βιβλίον του «Ἀόρατος πόλεμος» τὰ ἑξῆς γιὰ τὸ ἀψήφιστον:
«Ἐὰν θέλης νὰ σωθῆς, τὸ ἀψήφιστον κράτα καὶ τρέχε πρὸς τὸν προκείμενον ἀγῶνα. Καὶ τὸ ἀψήφιστον εἶναι, κατὰ τὸν Ὅσιον Ἰωάννην, τὸν μαθητὴν τοῦ Μεγάλου Βαρσανουφίου, τὸ νὰ μὴ ἰσώσης (δηλ. νὰ μὴ κάνης ἴσον τὸν ἑαυτόν σου) καὶ παρουσιάσης τὸν ἑαυτόν σου μὲ ἄλλον τινά. Μηδὲ νὰ εἰπῆς γιὰ κανένα καλὸν ἔργον, ὅτι καὶ ἐγὼ τοῦτο τὸ ἔκανα».
Καὶ πιὸ ἁπλᾶ μὴ κάνης τὸν σπουδαῖον στοὺς ἄλλους καὶ ὅταν ἀκόμα εἶσαι σπουδαῖος…

Από την ομότιτλη στήλη του Π. Μ. Σωτήρχου στον Ορθοδόξο Τύπο,
Αριθ. φύλλου 1818, 5 Φεβρουαρίου 2010

[angieholi]

Τα τρία πρώτα βήματα...
Ὁ ἀληθινά Μέγας Βασίλειος γράφει στά «Ἠθικά» του τά τρία πρῶτα βήματα, τά τρία πρῶτα καθήκοντα τοῦ Χριστιανοῦ εἶναι:
«Τό νά ἀγαποῦμε ὁ ἕνας τόν ἄλλον, ὅπως μᾶς ἀγάπησε ὁ Χριστός… Τό νά βλέπουμε διαρκῶς μπροστά μας τόν Κύριον… Καί νά ἐπαγρυπνοῦμε κάθε ἡμέρα καί κάθε ὥρα καί νά εἴμαστε ἕτοιμοι νά τελειοποιηθοῦμε, γιά νά εὐαρεστήσουμε τόν Θεόν, ἀφοῦ γνωρίζουμε ὅτι ὁ Κύριος ἔρχεται σέ ὥρα, πού δέν γνωρίζουμε».
Ἐμεῖς πῶς βηματίζουμε;

Ποιά είναι η πρώτη αγάπη...
Πρώτη καί πάνω ἀπό ὅλα εἶναι, πρέπει νά εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ πιστοῦ πρός τόν Θεόν. Ὁ Ἅγ. Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, σέ μιά Ὁμιλία του γιά τούς Ψαλμούς, λέγει μεταξύ ἄλλων:
«Ἄν δέν κυριευθοῦμε ἀπό τόν ἔρωτα τῶν οὐρανίων ἀγαθῶν καί ἀπό τόν πόθον τῆς ἄνω Ἱερουσαλήμ (πού εἶναι ἡ Βασιλεία τῶν οὐρανῶν), ἀλλά μένουμε προσκολλημένοι στήν ἐπίγεια ζωή, κυλιόμενοι μέσα στόν βοῦρκο τῶν κοσμικῶν φροντίδων, δέν θά μπορέσουμε νά ἀπολαύσουμε τήν οὐράνια πατρίδα».

Εμείς και οι άλλοι...
Πολλοί ἀπό ζῆλον χωρίς διάκριση προσπαθοῦν νά φωτίσουν τούς ἄλλους καί νά τούς σώσουν, πρίν φωτισθοῦν καί σωθοῦν οἱ ἴδιοι. Γι᾽ αὐτό καί ὁ Ἅγ. Γρηγόριος ὁ Θεολόγος γράφει στόν Β´ Ἀπολογητικόν Λόγον του:
«Πρέπει νά καθαρίσουμε πρῶτα τόν ἑαυτό μας, καί ἔπειτα νά καθαρίσουμε τούς ἄλλους. Πρῶτον νά ἀποκτήσουμε ἐμεῖς σοφία καί ἔπειτα νά κάνουμε σοφούς καί τούς ἄλλους. Πρέπει νά γίνουμε φῶς γιά νά φωτίσουμε τούς ἄλλους. Νά πλησιάσουμε τόν Θεόν οἱ ἴδιοι, γιά νά φέρουμε κοντά στόν Θεόν καί τούς ἄλλους. Πρέπει νά ἁγιασθοῦμε ἐμεῖς γιά νά ἁγιάσουμε τούς ἄλλους».
Ἄς μή ξεκινοῦμε τόν πόλεμον χωρίς ὅπλα, διότι κινδυνεύουμε ἀντί νά σώσουμε τούς ἄλλους νά χαθοῦμε κι ἐμεῖς μαζί τους. Τό Εὐαγγέλιον μᾶς φωνάζει καί μᾶς προειδοποιεῖ: «Τυφλός δέ τυφλόν ἐάν ὁδηγῆ, ἀμφότεροι εἰς βόθυνον πεσοῦνται» (Ματθ. ΙΕ´ 14).
Προσοχή λοιπόν στόν ἄκριτον ζῆλον.

Πρός όλα ωφέλιμη η ευσέβεια...
Διαβάζω στό ἔργον «Περί ἀγάπης» (Δ´ Ἑκατοντάδα) τοῦ Ἁγ. Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ, μιάν ἀλήθεια, πού ποτέ δέν πρέπει νά ξεχνοῦμε, ἀλλά νά τήν ἔχουμε ἀχώριστον φίλον σέ ὅλη μας τήν ζωήν. Γράφει ὁ Ἅγιος τήν ἀκόλουθη διδασκαλία:
«Μή συγκεντρώνεις ὅλη τήν φροντίδα σου στήν σάρκα, ἀλλά ὅρισε γι᾽ αὐτήν τήν κατά δύναμιν ἄσκηση, καί στρέψε ὅλον τόν νοῦν σου πρός τήν ἐσωτερικήν ἄσκηση». Διότι «ἡ σωματική ἄσκηση εἶναι λίγο ὠφέλιμη, ἐνῶ ἡ εὐσέβεια εἶναι πρός ὅλα ὠφέλιμη» (Α´ Τιμ. Δ´ 8 ).
Ἄς μή ἀπορροφᾶ ὅλο τό εἰκοσιτετράωρόν μας ἡ σάρκα. Ἄς δώσουμε λίγες ὧρες καί στήν ψυχή μας, πού μένει μέσα μας φυλακισμένη…

Ο Θεός εξετάζει την πρόθεσιν...
Στόν Λόγον του «Περί διακρίσεως» (ΚΣΤ´) ὁ Ἅγ. Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης γράφει ὅτι:
«Ὁ Θεός ἐξετάζει τήν πρόθεσιν. Σέ ὅσα ὅμως μποροῦμε, ζητεῖ μέ φιλάνθρωπον τρόπον, καί ἔργα. Εἶναι μέγας αὐτός, πού δέν παραλείπει τίποτε ἀπό ὅσα μπορεῖ. Μεγαλύτερος ὅμως εἶναι ἐκεῖνος, πού μέ ταπείνωση ἐπιχειρεῖ πράγματα ὑπέρ τήν δύναμή του. Πολλές φορές οἱ δαίμονες μᾶς ἐμποδίζουν ἀπό τά ἐλαφρά καί ὠφέλιμα ἔργα καί μᾶς προτρέπουν περισσότερον στά πλέον κοπιαστικά».
Ὁ λόγος εἶναι προφανής, θέλουν νά μᾶς ὁδηγήσουν στήν ἀποτυχία.

Από την ομότιτλη στήλη του Π. Μ. Σωτήρχου στον Ορθοδόξο Τύπο,
Αριθ. φύλλου 1819, 12 Φεβρουαρίου 2010

[angieholi]

Ποιούς να αποφεύγουμε...
Ὁ Μέγας Βασίλειος στὸ ἔργο του «Ὅροι κατ᾽ ἐπιτομήν», γράφει μεταξὺ ἄλλων τὰ λόγια τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, γιὰ τὸ ποιοὺς πρέπει νὰ ἀποφεύγουμε καὶ νὰ μὴ ἔχουμε σχέσεις καὶ συνάφειες:
«Τώρα ὅμως σᾶς ἔγραψα νὰ μὴ συναναστρέφεσθε, ἐὰν κάποιος ὀνομάζεται ἀδελφὸς (δηλ. Χριστιανός), ἀλλὰ εἶναι πόρνος ἢ πλεονέκτης ἢ εἰδωλολάτρης ἢ ὑβριστὴς καὶ κακολόγος ἢ μέθυσος ἢ ἅρπαγας. Μὲ τέτοιον ἀδελφὸ δὲν πρέπει νὰ συντρώγετε» (Α´ Κορ. Ε´ 9–11).
Μὲ τέτοιους ἀνθρώπους ἡ συναναστροφὴ φέρνει ἀρνητικὰ ἀποτελέσματα καὶ εἶναι κίνδυνος γιὰ ἕναν πιστόν.

Πώς να αποφεύγετε την ματαιοδοξία...
Ἀντιγράφω ἀπο τὸ ἔργο «Περὶ ἀγάπης» (Α´ Ἑκατοντάδα) τοῦ Ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ τὴν ἀκόλουθη διδασκαλία:
«Ἐκεῖνος, ποὺ ἀξιώθηκε νὰ λάβη τὴν θεία γνώση καὶ ἀπέκτησε τὸν φωτισμὸν αὐτῆς μὲ τὴν ἀγάπη, δὲν θὰ ἐνοχληθῆ ποτὲ ἀπὸ τὸν δαίμονα τῆς ματαιοδοξίας, ἐνῶ ἐκεῖνος, ποὺ δὲν ἀξιώθηκε ἀκόμα νὰ λάβη αὐτήν, μὲ μεγάλη εὐκολία ὁδηγεῖται ἀπὸ τὴν ματαιοδοξία. Ἐὰν λοιπόν, αὐτὸς σὲ ὅλα ὅσα κάνει, στρέφει τὸ βλέμμα του πρὸς τὸν Θεόν, σὰν νὰ τὰ κάνη ὅλα γιὰ τὴν δόξαν του, εὔκολα μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ, θὰ ἀποφύγη τὴν ματαιοδοξία».
Γι᾽ αὐτὸ τὰ πάντα νὰ τὰ κάνουμε πρὸς δόξαν Θεοῦ.

Τίποτε πιο ισχυρό από την αλήθεια...
Σὲ μία Ὁμιλία τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου διάβασα τὸ πόσον ἰσχυρὴ εἶναι ἡ δύναμη τῆς ἀληθείας:
«Οὔτε τὸ φῶς θὰ γίνει ποτὲ σκοτάδι, ὅσον ἐξακολουθεῖ νὰ εἶναι φῶς, οὔτε ἡ ἀλήθεια τῶν δογμάτων τῆς Πίστεώς μας μπορεῖ νὰ ἀμφισβητηθῆ, γιατὶ εἶναι ἀλήθεια καὶ δὲν ὑπάρχει τίποτε ἰσχυρότερον ἀπὸ τὴν ἀλήθεια».
Καὶ πῶς μπορεῖ νὰ ὑπάρξη τίποτε ἰσχυρότερον, ἀφοῦ ἡ ἀλήθεια εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός; « Ἐγώ εἰμι ἡ ὁδὸς καὶ ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωή· οὐδεὶς ἔρχεται πρὸς τὸν Πατέρα εἰ μὴ δι᾽ ἐμοῦ» ( Ἰων. ΙΔ´ 6), μᾶς εἶπε. Χρειάζονται ἄλλες ἐξηγήσεις καὶ ἐρμηνεῖες; Ἢ πιστεύεις ἢ δὲν πιστεύεις. Ὃ μὴ γένοιτο γιὰ κανέναν.

Ποιός γίνεται αθάνατος...
Ὁ Ἅγιος Ἰσαὰκ ὁ Σύρος γράφει στὸν «ΟΒ´ Λόγον» του ὅτι:
«Ὅποιος ἀπέκτησε τὴν ἀγάπη, τρώγει κάθε ἡμέρα καὶ κάθε ὥρα τὸν Χριστὸν καὶ γίνεται ἀθάνατος. Διότι λέγει ὁ ἴδιος ὁ Κύριος “ Ὅποιος τρώγει τὸν ἄρτον, τὸν ὁποῖον ἐγὼ θὰ τοῦ δώσω, δὲν θὰ ἰδῆ θάνατον” ( Ἰων. ΣΤ´ 58). Ὅποιος ζῆ μέσα στὴν ἀγάπη, παίρνει ζωὴν ἀπὸ τὸν Θεὸν καὶ ἀναπνέει στὸν παρόντα κόσμον ἐκεῖνον τὸν ἀέρα τῆς ἀναστάσεως. Αὐτὸν τὸν ἀέρα ἀπολαμβάνουν οἱ δίκαιοι στὴν ἀνάσταση. Ἡ ἀγάπη εἶναι ἡ βασιλεία, τὴν ὁποίαν ὑπεσχέθη μυστικὰ ὁ Κύριος στοὺς Ἀποστόλους ὅτι θὰ ἀπολαύσουν μαζί του».
Τί ἄλλο χρειάζεται νὰ ποῦμε ἐμεῖς; Ἁπλῶς εὐχόμαστε ὁλοψύχως αὐτὴν τὴν ἀθανασία τὴς ἀγάπης σὲ ὅλους μας.

Τρόποι πνευματικής προκοπής...
Ὁ ἀληθινὰ Μέγας Μακάριος ἀρχίζει τὴν «ΙΘ´ Ὁμιλία» του (Βλέπε καὶ τὸ βιβλίον «Ἔν σαρκος ἄγγελος» τῶν ἐκδόσεων τοῦ «Ἀστέρος») μὲ τὴν ἀκόλουθη φράση:
«Οἱ Χριστιανοί, ποὺ θέλουν νὰ προκόψουν καὶ νὰ αὐξηθοῦν πνευματικά, ὀφείλουν νὰ βιάζουν τὸν ἑαυτόν τους πρὸς κάθε ἀγαθόν, ὥστε νὰ λυτρωθοῦν ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, ἡ ὁποία ἐνοικεῖ μέσα τους καὶ νὰ γεμίσουν τὴν ὕπαρξή τους μὲ “Ἅγιον Πνεῦμα”».
Ἂς τὸ προσπαθήσουμε ὅλοι. Ἀμήν


Από την ομότιτλη στήλη του Π. Μ. Σωτήρχου στον Ορθοδόξο Τύπο,
Αριθ. φύλλου 1820, 19 Φεβρουαρίου 2010