Ψυχοφελή μηνύματα...

[toula]

Οι εικόνες μιλούν (π. Δημητρίου Μπόκου)

Οἱ ἅγιες εἰκόνες χρησιμοποιοῦνται στοὺς ναοὺς καὶ στὰ σπίτια τῶν Χριστιανῶν, ἐπειδή, ἐκτὸς τῶν ἄλλων, εἶναι καὶ αὐτὲς λόγος Θεοῦ, ἄλλου εἴδους βέβαια. Διδάσκουν καὶ αὐτές, εὐλογοῦν, ἁγιάζουν καὶ ὁδηγοῦν τοὺς ἀνθρώπους στὴ θεογνωσία. Ὁ Θεὸς μιλάει στοὺς ἀνθρώπους ὄχι μόνο μὲ τὸν φυσικὸ λόγο (προφορικὸ καὶ γραπτό), ἀλλὰ καὶ μὲ ὅλα τὰ στοιχεῖα τῆς δημιουργίας του. «Οἱ οὐρανοὶ διηγοῦνται δόξαν Θεοῦ, ποίησιν δὲ χειρῶν αὐτοῦ ἀναγγέλλει τὸ στερέωμα». Ἰδιαιτέρως δέ, μᾶς μιλάει μέσῳ τῶν ἁγίων εἰκόνων, γι’ αὐτὸ καὶ ἡ Ἐκκλησία παρέλαβε, ἀγωνίστηκε, διατήρησε καὶ μᾶς παραδίδει τὴν τιμὴ καὶ προσκύνησή τους (Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας).

Καὶ δὲν εἶναι μόνο βιβλία τῶν ἀγραμμάτων οἱ εἰκόνες, ἀλλὰ ὅλων μας. Μᾶς κηρύττουν πάνω ἀπὸ ὅλα «τὴν ἔνσαρκον τοῦ Θεοῦ Λόγου παρουσίαν». Ὁμολογοῦμε τὴ σάρκωση τοῦ Χριστοῦ μὲ τὸν λόγο, τὴ γραφὴ (τὰ βιβλία), τὸ στόμα, τὴν καρδιά, τὸν νοῦ μας, ἀλλὰ καὶ μὲ τὶς εἰκόνες. Καὶ εἶναι ἀπολύτως νόμιμο αὐτό. Καὶ αὐτονόητο. Διότι, «οὐ τὴν ἀόρατον εἰκονίζω θεότητα, ἀλλ’ εἰκονίζω Θεοῦ τὴν ὁραθεῖσαν σάρκα» (ἅγ. Ἰω. Δαμασκηνός). Τί σημαίνει αὐτό;

Οἱ προφῆτες δὲν εἶδαν ποτὲ τὸ πρόσωπο ἢ κάποιο ὁμοίωμα τοῦ Θεοῦ. Ὁ Μωυσῆς ὑπενθυμίζει στοὺς Ἰσραηλίτες, ὅτι στὸ ὄρος Σινᾶ, μέσα ἀπὸ θύελλα καὶ φωτιά, μίλησε ὁ Θεός, ἀλλὰ δὲν ἔδωσε κανένα ὁμοίωμά του, καμμιά του εἰκόνα. Μόνο τὴ φωνή του ἄκουσαν. Καὶ ἔγινε αὐτό, ἐπειδὴ οἱ Ἰσραηλίτες ἦταν ἄκρως εὐόλισθοι στὴν εἰδωλολατρία ποὺ κατέκλυζε τὰ πάντα γύρω τους (τὸ ἀπέδειξαν ἄλλωστε ἀμέσως μὲ τὴν κατασκευὴ καὶ προσκύνηση τοῦ χρυσοῦ μόσχου).

Δὲν εἶδαν κανένα ὁμοίωμα τοῦ Θεοῦ τὴν ἡμέρα ἐκείνη, ἀλλ’ ἀντιθέτως τοὺς δόθηκε ρητὴ ἐντολὴ νὰ μὴν φτιάξουν κανένα γλυπτὸ ὁμοίωμα ποὺ θὰ τὸ προσκυνοῦσαν γιὰ Θεό. Οὔτε ἀπὸ τὰ ζῶα, οὔτε ἀπὸ τὰ πτηνά, οὔτε ἀπὸ τὰ ἑρπετά, οὔτε ἀπὸ τοὺς ἰχθύες, οὔτε ἀπὸ τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ, τὸν ἥλιο ἢ τὴ σελήνη. Οὔτε «ὁμοίωμα ἀρσενικοῦ ἢ θηλυκοῦ» (Δευτ. 4, 12-19).

Τὰ πράγματα ὅμως ἄλλαξαν.

Ὁ Χριστὸς ἔγινε ἄνθρωπος. Μποροῦμε πλέον νὰ τὸν ζωγραφήσουμε. (Ἂν ὑπῆρχαν φωτογραφικὰ μέσα στὴν ἐποχή του, θὰ μπορούσαμε νὰ ἔχουμε ἀκόμα καὶ φωτογραφία του. Ὁ ἴδιος μᾶς χάρισε τὸ ἅγιο Μανδήλιο μὲ τὴν ἀχειροποίητη μορφή του)! Δὲν ἀπεικονίζουμε τὴν ἀόρατη καὶ ἀπερίγραπτη θεϊκὴ φύση του, ἀλλὰ τὴν ἀνθρώπινη, τὴν ὁρατή, ποὺ τὴν εἴδαμε, τὴν ψηλαφήσαμε, τὴν ἀκούσαμε. Ὁ Χριστὸς γεννήθηκε, γαλουχήθηκε, μεγάλωσε ὅπως ἐμεῖς. Κοπίασε, πείνασε, δίδαξε, θαυματούργησε, ἔκλαψε ὅπως ἐμεῖς. Πόνεσε ψυχικὰ καὶ σωματικὰ πολὺ περισσότερο ἀπὸ ὅ,τι ἐμεῖς. Σταυρώθηκε, πέθανε, θάφτηκε, ἀλλὰ καὶ ἀναστήθηκε καὶ ἀναλήφθηκε στὸν οὐρανό. Τὸν εἴδαμε σὲ ὅλες αὐτὲς τὶς φάσεις τῆς ἐπὶ γῆς ζωῆς του. Γι’ αὐτὸ καὶ τὶς ἀποτυπώνουμε στὶς ἱερές του εἰκόνες.

Φυσικὰ καὶ μποροῦμε νὰ εἰκονίζουμε τὴν Παναγία καὶ τοὺς ἁγίους.

Ἔχουμε λοιπὸν κάθε δικαίωμα νὰ εἰκονίζουμε τὸν Κύριο, ποὺ ὄντας Θεός, ἀόρατος καὶ ἀπερίγραπτος, ἔγινε καὶ ἄνθρωπος ὁρατός. «Ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν καὶ ἐθεασάμεθα τὴν δόξαν αὐτοῦ» (Ἰω. 1, 14).

Καλὴ εὐλογημένη ἑβδομάδα! Καλὴ Σαρακοστή!


«Ἀντιύλη». Ἱ. Ν. Ἁγ. Βασιλείου, Πρέβεζα

[toula]

Η δυνατή νηστεία με την δυνατή προσευχή, κάνουν όλα τα θαύματα, αρκεί αυτό να είναι προς όφελος της ψυχής μας!

Επειδή η νηστεία (υλική δηλ. αποχή από τα καταλύσιμα και πνευματική δηλ. αποχή από τα αμαρτήματα) εμπεριέχει ταπείνωση και Χάρη, κατακαίει τον διάβολο, με μια φωτιά χειρότερη από αυτήν της κολάσεως!!!!!
Για αυτό ο διάβολος κάνει τα πάντα, ώστε να εμποδίσει τον άνθρωπο να νηστέψει!

Ειδικά την περίοδο της Μ. Τεσσαρακοστής πολεμάει την νηστεία και τον νηστευτή με λύσσα!!!

Μακαριστός Γέροντας Εφραίμ της Σκήτης του Αγίου Ανδρέα
(Σεραγιώτης)

[toula]

Να φροντίσεις, παιδί μου να είσαι πάντοτε απλός και άκακος, και να μην έχεις άλλα στην καρδιά σου και άλλα στο στόμα σου· διότι αυτό είναι δολιότητα. Να γίνεις άνθρωπος που λέει την αλήθεια και όχι ψεύτης. διότι το ψέμα είναι από τον Πονηρό.

Ποτέ να μην ανταποδίδεις κακό για το κακό που σου έκαναν, αλλά αν κάποτε συμβεί να σου κάνει κάποιος κακό, συγχώρησέ τον, για να συγχωρέσει και σένα ο Θεός.

Αν σε πολεμά η μνησικακία, να προσεύχεσαι με όλη την ψυχή σου για κείνον τον αδελφό, και θα φύγει η μνησικακία.

Πρόσεχε να μη δεχθείς το πάθος του φθόνου, για να μη σε καταπιεί ο Διάβολος ζωντανό· αλλά απεναντίας να εξομολογείσαι το πράγμα και να παρακαλείς τον Θεό να σε λυτρώσει από ένα τέτοιο κίνδυνο.

Πατερικές διδαχές Οσίου Εφραίμ του Σύρου

[toula]

Εμείς ταυτίζουμε τον τέλειο με τον αλάνθαστο. Γι’ αυτό και σκανδαλιζόμαστε εύκολα. Σκανδαλιζόμαστε ακόμα και με τους πνευματικούς μας πατέρες, με τους Επισκόπους μας, με τους κληρικούς μας όταν τους δούμε να κάνουνε ένα λάθος. Που αυτό, ξέρετε, είναι δείγμα ανωριμότητας, το ότι σκανδαλιζόμαστε.

Γιατί σκανδαλίστηκες; Επειδή ένας ιερέας, ένας Δεσπότης, ένας Πατριάρχης κάνει ένα λάθος; Δηλαδή τι νόμιζες; ότι ο Επίσκοπος είναι αλάνθαστος; ή ο ιερέας είναι αλάνθαστος; ή και οι Άγιοι ακόμα, οι μεγάλοι Άγιοι, είναι αλάνθαστοι; ή είναι αναμάρτητοι; Όχι! Εάν το νομίζεις αυτό κάνεις λάθος γι’ αυτό και σκανδαλίζεσαι, διότι έχεις λανθασμένες προϋποθέσεις! Λες: “μα έκανε αυτό το πράγμα;” Βεβαίως το έκανε! Και χειρότερα μπορεί να κάνει! Γιατί δηλαδή να νομίζεις ότι ο τέλειος άνθρωπος εν Χριστώ είναι αλάνθαστος και αναμάρτητος; Δεν είναι έτσι.

Ο τέλειος εν Χριστώ άνθρωπος δεν είναι ο αναμάρτητος. Αναμάρτητος άνθρωπος δεν θα υπάρξει ποτέ. Κανένας δεν είναι αναμάρτητος άρα κανένας δεν είναι και αλάνθαστος. Όλοι κάνουμε λάθη και όλοι έχουμε αμαρτίες και όλοι μας πολεμούμαστε από τα ίδια πάθη.

Όπως είστε εσείς είμαι κι εγώ ήταν και ο γερο-Παΐσιος, ήταν και ο Άγιος Γεώργιος, ήταν και ο Άγιος Δημήτριος. Το ίδιο πράγμα είμαστε όλοι, άνθρωποι είμαστε. Ποιο είναι το στοιχείο της αγιότητας; Ποιος είναι ο Άγιος; Ο αλάνθαστος και ο αναμάρτητος που δεν υπάρχει ούτε μπορεί να γίνει ποτέ;
Όχι βέβαια!

Ο Άγιος είναι ο ταπεινός!

Αυτός ο οποίος ναι, κάνει λάθη, έχει αμαρτίες αλλά μετανοεί, ταπεινώνεται. Είναι ταπεινός άνθρωπος. Ενώ ο υπερήφανος μπορεί να είναι τέλειος αλλά είναι βδέλυγμα για το Θεό!

π. Αθανάσιος Λεμεσού

[toula]

Συγχωρώ κάποιον δεν σημαίνει ότι ξεχνώ τι μου έκανε, διότι αυτό είναι αδύνατον. Η ανάμνηση του τραύματος πιθανόν να μένει πάντα μέσα μου, αλλά όταν αποφασίσω να συγχωρήσω απομακρύνεται ή σιδερογροθιά της μνησικακίας. Και στη συνέχεια, μπορεί ακόμη να διαπιστώσω ότι η καρδιά μου έχει γεμίσει με συμπάθεια και κατανόηση για τον άνθρωπο αυτόν, επειδή η πράξη της συγχώρησης προκαλεί τη Χάρη του Θεού.

Όταν συγχωρούμε, δεν αρνούμαστε την ευθύνη του άλλου ο οποίος μας πλήγωσε ή μας πρόσβαλε· κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι δικαιολογούμε την πράξη. Μπορούμε να συγχωρήσουμε χωρίς να επιδοκιμάζουμε ή να δικαιολογούμε την επίθεση εναντίον μας. Η πράξη όμως αυτή ανοίγει την καρδιά μας στην ειρήνη που θέτει τέρμα στον πόνο και στη δυσφορία.

Γέροντα Τρύφωνα του Βάσον

[toula]

ΣΑΒΒΑΤΟΝ Α' ΝΗΣΤΕΙΩΝ
Ἡμέρα εὐφρόσυνος, ἐν ταῖς πενθίμοις ἀνέτειλε, καὶ τὴν σκυθρωπότητα, τούτων ἐφαίδρυνε, προεόρτια, προοίμια μακρόθεν, ἐκλάμψασα χάριτι, τοῦ θείου Μάρτυρος.
Σαββατίσωμεν ἄνθρωποι σήμερον, ἐκ τῶν κόπων τῶν χθὲς καταπαύοντες, διὰ τὸν εὐλογήσαντα, τὴν παροῦσαν ἡμέραν, τῇ καταπαύσει, καὶ τῇ νῦν πανηγύρει τοῦ Μάρτυρος.
Ἀληθῶς τοῦτο πρῶτον ἐν Σάββασι, καὶ Σαββάτων ἂν λέγοιτο Σάββατον, μαρτυρικῆς τε χάριτος, καὶ δυνάμεως θείας ἐμπεπλησμένον, σωτηρίας μεγίστης ἀνάκλησις.(Τροπάρια εκ του Κανόνος του Αγίου).
Η Ορθοδοξία, ως σεσαρκωμένη Αλήθεια, είναι ανυπόφορη, με σταυρούς και θανάτους, αλλά ζωηφόρος για τον άνθρωπο, επειδή τον φέρνει στο θαύμα της Αναστάσεως.
Μεγάλοι δεν είναι οι θορυβοποιοί που προβάλλονται ως πνευματικοί ηγέτες ή προφήτες, για να καταπνίξουν τον κόσμο. Μεγάλοι είναι οι ταπεινοί και «ανυπόκριτοι», που έχουν δεχθεί την παράκληση του Πνεύματος και αποτελούν την παρηγοριά όλου του κόσμου. Τους αρκεί η Χάρις. Και αυτή εκπέμπουν αενάως, μια ακτινοβολία που τρέφεται ακατάπαυστα από την συντριβή της καρδιάς και την αίσθηση που έχουν ότι μολύνουν τον τόπο με την παρουσία τους. Ενώ αυτοί οι ίδιοι είναι ευλογία για όλη τη δημιουργία και όταν ζουν και αφού παρέλθουν, γιατί το Πνεύμα το Άγιον δίδει νόημα και λόγο στην παρουσία και την απουσία τους.
Αντίθετα, μόλις πιστέψεις ότι κάτι είσαι στην αρετή ή στη γνώση, τότε τα χάνεις όλα και γίνεσαι αφορμή μολύνσεως, άσχετα αν νομίζεις εσύ-ή και κάποιοι άλλοι- ότι είσαι υπόδειγμα αρετής και ανανεώσεως της πνευματικής ζωής. Αυτό που έχουν οι Άγιοι δεν είναι τα ανθρώπινα ταλέντα ή προτερήματα: σοφίας, ρητορικής ή ποιήσεως. Αλλά ότι όλα αυτά τα αγίασαν προσφέροντάς τα στον Θεό. Και δι’ αυτών φανερώνεται η Χάρις που παρηγορεί και θεώνει τον άνθρωπο.
Ο αληθινά ταπεινός είναι «ως άνθρωπος μη ελθών εις το είναι».
Είναι ανύπαρκτος για τον κτιστό και φθειρόμενο κόσμο.
Υπάρχει με άλλο τρόπο στην κατά χάριν θεία ύπαρξη.
Αυτοί πού φτάνουν σ’ αυτά τα μέτρα της Χάριτος και ξεπερνούν τα όρια της φύσεως είναι ελάχιστοι. Μακάρι να είναι ένας σε κάθε γενιά. Αυτό δεν δημιουργεί πρόβλημα ζήλειας σε κανένα, αλλά είναι μια ευλογία για όλους.
Για να προχωρήσεις σ’ αυτά τα ιερά, πανάγια και ανέφικτα ανθρωπίνως, πρέπει να είσαι φύση αγαθή και αληθινά ευαίσθητος.
Ή πρέπει να είσαι πολύ κτυπημένος και διαλυμένος.
Και αύτη η έσχατη συντριβή και ο πόνος να σε οδηγήσουν στην ολοκληρωτική παράδοση στο θέλημα του Θεού.
+ Γερ. Βασιλείου Γοντικάκη

[toula]

Σκέφτομαι πολλές φορές, με τόσα λάθη που έχω κάνει,
με τόσες αμαρτίες κι αστοχίες, με πάθη και αδυναμίες μεγάλες,
άραγε θα βρω ανάπαυση;
Θα μπορέσω να κοιμηθώ στο Νυμφώνα σου Χριστέ μου;
Αλλά μετά κοιτάζω την Παναγία και λέω δεν θα χαθώ.
Υπάρχει Εκείνη.
Δεν θα με αφήσει.
Κανέναν δεν θα αφήσει.
Θυμάμαι όταν πήγα στην ιερατική σχολή της Τήνου. Δίπλα από την Παναγία την Μεγαλόχαρη. Δεν μπορούσα να προσαρμοστώ στην Σχολή. Υπέφερα από θλίψη και μοναξιά. Κάθε βράδυ με τρέχαν στο Κέντρο Υγείας με κρίσεις πανικού. Και τότε της είπα «ήρθα για να γίνω παπάς, εάν με θέλεις στην εκκλησία μην με αφήσεις να φύγω…» Και με κράτησε και την κράτησα από το Φουστάνι Της και έμεινα στο Νησί της ένα χρόνο.
Η Παναγία είναι μάνα.
Μας νοιάζεται, μας αγαπάει, μας φροντίζει.
Η καρδιά της είναι πλατυτέρα ουρανών, χωράει του πάντες.
Μητέρα μεγαλόψυχη. Λαμπρή Μητέρα.
Μπαίνει στην ζωή μας,
στα σπίτια και δωμάτια μας και μας κοιτάει,
ποιο παιδί της δεν είναι καλά,
ποιο σιωπά,
ποιο κάθεται στην άκρη της ζωής να τον πάρει αγκαλιά,
ποιο πέταξε ο κόσμος να το μαζέψει Εκείνη.
Ένας άγιος μακαριστός πλέον επίσκοπος έλεγε, «πάντα να έχετε μαζί σας μια μικρή εικονίτσα της Παναγίας, χάρτινη απλή, και όταν δεν είστε καλά, και νιώθετε να χάνεστε στο βυθό της θλίψης, να την κοιτάτε, απλά να την κοιτάτε, δίχως λόγια και σκέψεις και θα δείτε ότι και μόνο αυτό θα σας αναπαύει την καρδιά. …»
Απλά να την κοιτάς να σε κοιτά. Αυτό φτάνει.
Χαίρε σιγής δεομένων πίστις….

π. Λίβυος
Α΄Χαιρετισμοί 2024

[toula]

Η Παναγία μας είναι μία σάρκα και ένα Πνεύμα με τον Σωτήρα μας, σαν Μητέρα Του. Τόσο άπειρα μεγάλη ήταν η τιμή Της, ώστε αξιώθηκε να γίνει Μητέρα του ίδιου του Θεού.
Του έδωσε την πάναγνη και πανίερη σάρκα Του, Τον γαλούχησε με το γάλα της, Τον μετέφερε στα χέρια Της, Τον έντυσε, Τον φρόντιζε με κάθε τρόπο, όσο ήταν στην νηπιακή ηλικία, Τον ασπαζόταν κάθε τόσο και Τον χαϊδευε.
Κύριε, ποιός μπορεί να περιγράψει το μεγαλείο της Παναγίας μας;
Να φανταστείς ότι στέκεσαι μπροστά στη βασίλισσα και την παρακαλείς να πραγματοποιήσει κάποιες δικές σου επιθυμίες.
Με τι δέος και τι σεβασμό θα το έκανες!
Σκέψου τώρα, ότι και αυτή είναι άνθρωπος, όπως και εσύ.
Σκέψου τώρα πως πρέπει να στέκεσαι μπροστά στην Βασίλισσα του Ουρανού και της γης, στη Μητέρα του Θεού, με τι δέος και τι ειλικρίνεια!
Ανέκφραστη είναι η μεγαλοσύνη της και απερίγραπτη η τελειότητα. Αυτή είναι τόσο κοντά στο Θεό.
Πρόσεχε, να προσεύχεσαι σ’ Αυτήν με ανάλογο δέος, με καθαρή και συντετριμμένη καρδιά.
Προσεύχεσαι στην Πολυεύσπλαχνη και Πάναγνη Μητέρα του Θεού και Αυτή πρεσβεύει για εμάς.
Την δοξαζουμε, την υπεδοξασμένη και Εκείνη, μας προετοιμάζει αιώνια δόξα.
Της λέμε συχνά το “Χαίρε” και Εκείνη ζητά από τον Υιό και Θεό Της:
“Αγαπημένε μου Υιέ, για τον χαιρετισμό που Μου κάνουν, χάρισέ τους αιώνια χαρά!”.
(Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης).

[toula]

Ένα απόγευμα καθώς καθόμουν στην αυλή της Μονής του Αγίου Παύλου, είδα δυο γεροντάκια να περπατούν και να μιλούν σιωπηλά.
Ο ένας ο π. Μητροφάνης 85 ετών , ήρθε μόλις πήρε σύνταξη , έχει 25 χρόνια μακριά από τον κόσμο.
Ο άλλος ο π. Ιγνάτιος 92 ετών, Ρουμάνος στην καταγωγή, έχει στο Άγιο Όρος 70 χρόνια.
Μένει σε ένα κελί ερημικό περίπου 45’ μακριά .
Το τελευταίο διάστημα απέκτησε καταρράκτη και ο Ηγούμενος επιμένει να πάει μια βδομάδα στην Θεσσαλονίκη να κάνει εγχείρηση , δεν έχει βγει όμως ξανά και νιώθει άβολα .
Φοβάμαι αδελφέ Μητροφάνη, πως θα πάω εκεί μια βδομάδα , πως είναι ο κόσμος; Μακριά από το περιβόλι της Μάνας μας;
Αν με κερδίσει ο κόσμος και τώρα στα γεράματα χάσω την ψυχή μου;
Μακάρι η Κυρία μας να με έπαιρνε σήμερα το βράδυ να μην προλάβω να πάω!
Ιγνάτιε, εμείς πρέπει πάντα να κάνουμε υπακοή στον Ηγούμενο μας, θα πας και η Χάρις της υπακοής θα σε σκεπάσει!
Αυτά είπαν και εξαφανίστηκαν, ο ένας στο διακόνημα και ο άλλος στο κελάκι του.
Ήδη η νύχτα άπλωσε την κουρτίνα της πάνω από το περιβόλι και τα άστρα έλαμψαν πάνω από τους Βυζαντινούς τρούλους.
Και όμως ο Θεός έκανε υπακοή στο γνήσιο αυτό παιδί του. Μέσα σε εκείνο το βράδυ ακούσαμε την καμπάνα να ηχεί, ο π. Ιγνάτιος άφησε τον κόσμο πριν προλάβει να αντικρίσει τον κοσμικό κόσμο .
Η Κυρία του του έδειξε τον δρόμο του Ουρανού, έκλεισε τα τυφλά μάτια του στην ματαιότητα και αντίκρυσε το φως του Χριστού στην Αιωνιότητα.
Θάφτηκε πίσω από το ερημικό κελάκι που έζησε, χωρίς ποτέ να δει αυτόν τον κόσμο που μικρό παιδάκι άφησε.
Μητροπολίτου Μεσογαίας Νικολάου.

[toula]

ΛΟΓΟΣ ΣΤΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟ ΤΗΣ ΥΠΕΡΕΝΔΟΞΗΣ ΔΕΣΠΟΙΝΑΣ ΜΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΜΑΡΙΑΣ
Ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου

1. Πάλι σήμερα ἔχουμε χαρμόσυνες εἰδήσεις, πάλι ἔχουμε μηνύματα ἐλευθερίας, πάλι ἔχουμε μία ἀνάκληση ἀπὸ τὴν πτώση καὶ μία ἐπάνοδο στὴ ζωή, μία ὑπόσχεση εὐφροσύνης καὶ μία ἀπαλλαγὴ ἀπὸ τὴ δουλεία. Ἕνας ἄγγελος συνομιλεῖ μὲ τὴν Παρθένο, γιὰ νὰ μὴν ξαναμιλήσει ὁ διάβολος μὲ γυναίκα. Λέει ἡ Γραφή· «Τὸν ἕκτο μήνα τῆς ἐγκυμοσύνης τῆς Ἐλισάβετ στάλθηκε ἀπὸ τὸν Θεὸ ὁ ἄγγελος Γαβριὴλ σὲ μία παρθένο, ποὺ ἦταν μνηστευμένη μὲ ἕναν ἄνδρα». Στάλθηκε ὁ Γαβριήλ, γιὰ νὰ ἀποκαλύψει τὴν παγκόσμια σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Στάλθηκε ὁ Γαβριήλ, νὰ φέρει στὸν Ἀδὰμ τὴ βέβαιη ἀποκατάστασή του. Στάλθηκε ὁ Γαβριήλ, στὴν παρθένο, γιὰ νὰ μεταβάλει τὴν ἀτιμία τοῦ γυναικείου φίλου σὲ τιμή. Στάλθηκε ὁ Γαβριήλ, γιὰ νὰ προετοιμάσει τὸν νυμφικὸ θάλαμο, ὥστε νὰ εἶναι ἀντάξιος γιὰ τὸν ἀμόλυντο Νυμφίο. Στάλθηκε ὁ Γαβριήλ, γιὰ νὰ συντελέσει νὰ νυμφευθεῖ τὸ πλάσμα μὲ τὸν πλάστη.
Στάλθηκε ὁ Γαβριήλ, στὸ ἔμψυχο παλάτι τοῦ βασιλιᾶ τῶν ἀγγέλων. Στάλθηκε ὁ Γαβριὴλ στὴν παρθένο ποὺ ἦταν ἀρραβωνιασμένη μὲ τὸν Ἰωσήφ, ἀλλὰ ποὺ προοριζόταν γιὰ τὸν Ἰησοῦ, τὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ. Στάλθηκε ὁ ἀσώματος δοῦλος σὲ ἀμόλυντη παρθένο. Στάλθηκε ὁ χωρὶς ἁμαρτίες σ’ αὐτὴν ποὺ δὲν θὰ γνώριζε τὴ φθορά. Στάλθηκε ὁ λύχνος, γιὰ νὰ ἀναγγείλει τὸν ἥλιο τῆς δικαιοσύνης. Στάλθηκε ὁ ὄρθρος, ποὺ ἔρχεται πρὶν ἀπὸ τὸ φῶς τῆς ἡμέρας. Στάλθηκε ὁ Γαβριήλ, γιὰ νὰ διαλαλήσει αὐτὸν ποὺ βρίσκεται στοὺς κόλπους τοῦ Πατέρα καὶ στὴν ἀγκαλιὰ τῆς μητέρας. Στάλθηκε ὁ Γαβριήλ, γιὰ νὰ δείξει αὐτὸν ποὺ κάθεται σὲ θρόνο ἀλλὰ καὶ σὲ σπηλιά. Στάλθηκε ἕνας στρατιώτης, γιὰ νὰ διατυμπανίσει τὸ μυστήριο τοῦ μεγάλου βασιλιᾶ. Χαρακτηρίζω μυστήριο αὐτὸ ποὺ γίνεται κατανοητὸ μὲ τὴν πίστη καὶ δὲν ἐξερευνᾶται μὲ τὴ φιλομάθεια, πρόκειται γιὰ μυστήριο ποὺ εἶναι ἄξιο προσκυνήσεως καὶ ὄχι σχολαστικῆς ἐξετάσεως, δηλαδὴ γιὰ μυστήριο ποὺ εἶναι ἀντικείμενο θεολογικῆς ἔρευνας καὶ ὄχι γιὰ κάτι ποὺ ὑπόκειται σὲ ἀκριβῆ μέτρηση.
2. « Τὸν ἕκτο μήνα στάλθηκε ὁ Γαβριὴλ στὴν παρθένο». Ποιὸν ἕκτο μήνα; Ποιόν; Ἀπὸ τότε ποὺ ἡ Ἐλισάβετ δέχθηκε τὸ χαρμόσυνο μήνυμα, ἀπὸ τότε ποὺ συνέλαβε τὸν Ἰωάννη. Ἀπὸ ποῦ τὸ συμπεραίνουμε αὐτό; Τὸ ἀποκαλύπτει ὁ ἴδιος ὁ ἀρχάγγελος ὅταν λέει στὴν Παρθένο· « νά, ἡ Ἐλισάβετ ἡ συγγενής σου καὶ αὐτὴ συνέλαβε γιὸ στὰ γεράματά της. Κι αὐτὸς εἶναι ὁ ἕκτος μήνας τῆς ἐγκυμοσύνης της, αὐτῆς ποὺ θεωροῦνταν στείρα». Ὁ ἕκτος μήνας λοιπὸν εἶναι ὁ ἕκτος μήνας ἀπὸ τὴ σύλληψη τοῦ Ἰωάννη. Ἔπρεπε λοιπὸν ὁ στρατιώτης νὰ φθάσει πρῶτος, ἔπρεπε ὁ ἀκόλουθος νὰ προηγηθεῖ, ἔπρεπε νὰ προπορευθεῖ αὐτὸς ποὺ θὰ ἀποκάλυπτε τὴ δεσποτικὴ παρουσία.
«Τὸν ἕκτο μήνα στάλθηκε ὁ ἄγγελος Γαβριὴλ στὴν Παρθένο, ποὺ ἦταν ἀρραβωνιασμένη μὲ ἕναν ἄνδρα», ἀρραβωνιασμένη ὄχι παντρεμένη· ἀρραβωνιασμένη, ἀλλὰ ἄθικτη. Γιατί ἦταν ἀρραβωνιασμένη; Γιὰ νὰ μὴ μάθει πολὺ γρήγορα ὁ διάβολος τὸ μυστήριο. Γιὰ τὸ ὅτι ἐπρόκειτο διὰ μέσου Παρθένου νὰ ἔλθει ὁ Βασιλιάς, αὐτὸ τὸ γνώριζε ὁ πονηρός, γιατί εἶχε ἀκούσει τὶς προφητεῖες τοῦ Ἠσαΐα ποὺ ἔλεγαν· « Νά, θὰ συλλάβει ἡ παρθένος καὶ θὰ γεννήσει γιό». Κάθε φορά λοιπόν, ὅπως εἶναι φυσικό, ἐξέταζε ὅ,τι ἀναφερόταν στὴν παρθένο, ὥστε ὅταν ἀντιληφθεῖ ὅτι ὁλοκληρώνεται αὐτὸ τὸ μυστήριο, νὰ προετοιμάσει τὶς κατηγορίες του. Γιʼ αὐτὸ ὁ Δεσπότης ἦλθε στὴ γῆ διὰ μέσου ἀρραβωνιασμένης, γιὰ νὰ ξεγελάσει δηλαδὴ τὸν πονηρό, ἀφοῦ αὐτὴ ὄντας ἀρραβωνιασμένη ἐξασφάλιζε αὐτό.
3. «Τὸν ἕκτο μήνα στάλθηκε ὁ ἄγγελος Γαβριὴλ σὲ μία Παρθένο, ποὺ ἦταν ἀρραβωνιασμένη μὲ κάποιον ποὺ λεγόταν Ἰωσήφ». Ἄκουσε, ἀκροατή, τί λέει ὁ προφήτης γιʼ αὐτὸν τὸν ἄνθρωπο καὶ γιʼ αὐτὴν τὴν παρθένο. «Θὰ δοθεῖ αὐτὸ τὸ κλειστὸ βιβλίο σὲ ἕναν ἄνθρωπο, ποὺ γνωρίζει γράμματα». Τί σημαίνει κλειστὸ βιβλίο, ἢ τί σημαίνει γενικὰ ἡ ἀμόλυντη παρθένος; Ἀπὸ ποιοὺς θὰ δοθεῖ; Εἶναι φανερὸ πὼς θὰ δοθεῖ ἀπὸ τοὺς ἱερεῖς. Σὲ ποιόν; Στὸν Ἰωσὴφ τὸν μαραγκό. Οἱ ἱερεῖς λοιπὸν ἀρραβώνιασαν τὴ Μαρία μὲ τὸν Ἰωσήφ, ἐπειδὴ ἦταν σώφρονας, καὶ τὴν ἔδωσαν σ’ αὐτὸν περιμένοντας τὸν καιρὸ τοῦ γάμου καὶ αὐτὸς βέβαια ἐπρόκειτο παίρνοντας τὴν νὰ φυλάξει ἀμόλυντη τὴν Παρθένο. Αὐτὸ πρὶν ἀπὸ πολλὰ χρόνια ὁ προφήτης τὸ προφήτεψε· «Θὰ δοθεῖ αὐτὸ τὸ κλειστὸ βιβλίο σὲ ἕναν ἄνθρωπο, ποὺ γνωρίζει γράμματα» καὶ ὁ ὁποῖος θὰ πεῖ· «δὲν μπορῶ νὰ τὸ διαβάσω». Γιατί Ἰωσὴφ δὲν μπορεῖς; Αὐτὸς θὰ ἀπαντήσει· «Δὲν μπορῶ νὰ τὸ διαβάσω, γιατί τὸ βιβλίο εἶναι κλειστό». Γιὰ ποιὸν φυλάγεται; «Φυλάγεται γιὰ κατοικία τοῦ Δημιουργοῦ τοῦ σύμπαντος».
4. Ἀλλὰ ἂς ξαναγυρίσουμε στὸ θέμα μας. «Τὸν ἕκτο μήνα στάλθηκε ὁ Γαβριὴλ στὴ Παρθένο» καὶ εἶχε πάρει περίπου τέτοιες ἐντολὲς ἀπὸ τὸν Θεό. «Ἔλα λοιπόν, ἀρχάγγελε, γίνε ὑπηρέτης τοῦ φοβεροῦ καὶ κρυμμένου μυστηρίου, ἐξυπηρέτησε τὸ θαῦμα. Βιάζομαι ἐξαιτίας τῆς εὐσπαχνίας μου νὰ κατέβω ἀπὸ τὸν οὐρανὸ καὶ νὰ ἀναζητήσω τὸν πλανεμένο Ἀδάμ. Ἡ ἁμαρτία ἐξασθένησε τὸν ἄνθρωπο, ποὺ πλάσθηκε σύμφωνα μὲ τὴν εἰκόνα μου, σάπισε τὸ δημιούργημα τῶν χεριῶν μου καὶ θάμπωσε τὴν ὀμορφιὰ πού ἔπλασα. Ὁ λύκος κατατρώει τὸ δημιούργημά μου, εἶναι ἔρημη ἡ θέση του στὸν παράδεισο, τὸ δένδρο τῆς ζωῆς φυλάγεται ἀπὸ τὴν πύρινη ρομφαία, ἔχει κλείσει πιὰ ὁ τόπος τῆς τρυφῆς. Ἐπιθυμῶ νὰ ἐλεήσω τὸν κατατρεγμένο ἄνθρωπο καὶ νὰ συλλάβω τὸν ἐχθρὸ διάβολο. Ἐπιθυμῶ αὐτὸ τὸ μυστήριο νὰ μὴν τὸ μάθουν ὅλες οἱ οὐράνιες δυνάμεις, σὲ σένα μόνο τὸν ἐμπιστεύομαι. Πήγαινε λοιπὸν στὴν παρθένο Μαρία. Πήγαινε στὴ ζωντανὴ πόλη, γιὰ τὴν ὁποία ὁ προφήτης ἔλεγε· «Πόλη τοῦ Θεοῦ, δοξασμένα καὶ ἐξαίσια εἰπώθηκαν γιὰ σένα». Πήγαινε στὸν λογικό μου παράδεισο, πήγαινε πρὸς τὴν πύλη τῆς ἀνατολῆς, πήγαινε στὸ ἄξιο κατοικητήριο τοῦ Λόγου μου, πήγαινε στὸν δεύτερο οὐρανὸ ποὺ βρίσκεται πάνω στὴ γῆ, πήγαινε στὸ ἐλαφρὸ καὶ ταχυκίνητο σύννεφο, πληροφόρησε τὴν γιὰ τὴ βροχὴ τῆς παρουσίας μου, πήγαινε στὸ ἁγίασμα ποὺ ἑτοιμάστηκε γιὰ μένα, πήγαινε στὸν νυμφικὸ κοιτώνα τῆς ἐνανθρωπήσεως, πήγαινε στὸν ἀμόλυντο νυμφικὸ κοιτώνα τῆς κατὰ σάρκα γεννήσεώς μου. Μίλησε στὰ αὐτιὰ τῆς λογικῆς κιβωτοῦ, προετοίμασέ τα νὰ μ’ ἀκούσουν χωρὶς νὰ τὰ τρομάξεις, οὔτε νὰ ταράξεις τὴν ψυχὴ τῆς Παρθένου. Κόσμια ἐμφανίσου στὸν ἔμψυχο ναό μου, πὲς σ’ αὐτὴν πρῶτα τὴ χαρούμενη εἴδηση. Ἐσὺ πὲς στὴ Μαριὰμ τὸ «Χαῖρε Κεχαριτωμένη», ὥστε ἐγὼ νὰ ἐλεήσω τὴν ἐξουθενωμένη Εὔα».
5. Τ’ ἄκουσε αὐτὰ ὁ ἀρχάγγελος καὶ ὅπως ἦταν φυσικὸ μονολογοῦσε· «Παράξενη εἶναι αὐτὴ ἡ ὑπόθεση, ξεπερνάει κάθε σκέψη αὐτὸ ποὺ εἰπώθηκε. Ὁ φοβερὸς στὰ Χερουβίμ, ὁ ἀθέατος στὰ Σεραφίμ, ὁ ἀκατάληπτος σ’ ὅλες τὶς οὐράνιες ἀγγελικὲς δυνάμεις, ὑπόσχεται μία ξεχωριστὴ ἐπικοινωνία στὴν κόρη, προμηνύει μία αὐτοπρόσωπη παρουσία του, μᾶλλον ὑπόσχεται μία εἴσοδο διὰ μέσου τῆς ἀκοῆς καὶ βιάζεται αὐτὸς πού καταδίκασε τὴν Εὔα νὰ δοξάσει τόσο πολὺ τὴ θυγατέρα της; Λέει “ἂς ἑτοιμαστεῖ ἡ εἴσοδός μου διὰ μέσου τῆς ἀκοῆς”. Ὅμως εἶναι δυνατὸν ἀνθρώπινη κοιλιὰ νὰ χωρέσει τὸν ἀχώρητο; Πραγματικὰ αὐτὸ τὸ μυστήριο εἶναι φοβερό».
Ἐνῶ αὐτὰ εἶχε στὸ νοῦ του ὁ ἄγγελος, ὁ Δεσπότης τοῦ λέει· «Γιατί ταράζεσαι καὶ παραξενεύεσαι Γαβριήλ; Δὲν σ’ ἔστειλα προηγουμένως στὸν ἱερέα Ζαχαρία; Δὲν τοῦ μετέφερες τὴ χαρμόσυνη εἴδηση τῆς γεννήσεως τοῦ Ἰωάννη; Δὲν ἐπέβαλες τὴν τιμωρία τῆς σιωπῆς στὸν ἱερέα πού δὲν σὲ πίστεψε; Δὲν καταδίκασες τὸν γέροντα σὲ ἀφωνία; Ἐσὺ δὲν τὸ ἀνακοίνωσες κι ἐγὼ τὸ ἐπικύρωσα; Δὲν ἀκολούθησε τὴ χαρμόσυνη εἴδησή σου ἡ πράξη; Δὲν συνέλαβε ἡ στείρα γυναίκα; Δὲν ὑπάκουσε ἡ μήτρα της; Δὲν ἐξαφανίστηκε ἡ ἀρρώστια τῆς ἀτεκνίας; Δὲν ὑποχώρησε ἡ ἀπραξία τῆς φύσης; Τώρα δὲν κυοφορεῖ αὐτὴ πού προηγουμένως ἦταν στείρα; Μήπως γιὰ μένα τὸν Δημιουργὸ ὑπάρχει κάτι πού εἶναι ἀκατόρθωτο; Πῶς λοιπὸν σὲ κυρίεψε ἡ ἀμφιβολία;».
6. Τί ἀπάντησε ὁ ἄγγελος; « Δέσποτα, τὸ νὰ θεραπεύσεις τὰ σφάλματα τῆς φύσης, τὸ νὰ ἠρεμήσεις τὴν τρικυμία τῶν παθῶν τῶν ἀνθρώπων, τὸ νὰ ἀνακαλέσεις στὴ ζωὴ νεκρωθέντα ἀνθρώπινα μέλη, τὸ νὰ διατάξεις τὴ φύση ὥστε νὰ γεννήσει μία στείρα γυναίκα, τὸ νὰ θεραπεύσεις τὴ στείρωση σὲ γερασμένα μέλη, τὸ νὰ μετασχηματίσεις ἕνα γερασμένο ξερὸ καλάμι σὲ χλοερό, τὸ νὰ κάνεις τὴν ἄγονη γῆ ξαφνικὰ πηγὴ σπαρτῶν, εἶναι πράγματα ποὺ γίνονται πάντοτε μὲ τὴ δική σου δύναμη. Μάρτυρες ποὺ ἀποδεικνύουν ὅλα τὰ παραπάνω εἶναι ἡ Σάρρα, ἡ Ρεβέκκα καὶ ἡ Ἄννα, οἱ ὁποῖες, ἐνῶ ἦταν ὑποδουλωμένες στὴ φοβερὴ ἀσθένεια τῆς στειρώσεως, ἀπελευθερώθηκαν ἀπὸ σένα. Τὸ νὰ γεννήσει ὅμως παρθένος χωρὶς τὴ συμμετοχὴ ἄνδρα, αὐτὸ ξεπερνάει ὅλους τούς νόμους τῆς φύσης, ἀλλὰ καὶ προαναγγέλει τὴ δική σου παρουσία στὴν κόρη. Ἐσένα δὲν σὲ χωροῦν τὰ πέρατα τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς, πῶς θὰ σὲ χωρέσει μία παρθενικὴ μήτρα;». Ὁ Δεσπότης ἀπάντησε· «Πῶς μὲ χώρεσε ἡ σκηνὴ τοῦ Ἀβραάμ;». Ὁ ἄγγελος εἶπε· « Ἐπειδή, Δέσποτα, ὑπῆρχε ἕνα πέλαγος φιλοξενίας, ἐκεῖ ἐμφανίστηκες στὸν Ἀβραάμ, δηλαδὴ στὴ σκηνή του, ποὺ ἦταν δίπλα στὸ δρόμο καὶ τὴ ξεπέρασες, ἐπειδὴ τὰ πάντα γεμίζει ἡ παρουσία σου. Πῶς θὰ φέρεις τὸ πῦρ τῆς θεότητος στὴ Μαριάμ; Ὁ θρόνος σου φλέγεται ἀκτινοβολώντας ἀπὸ τὴν αἴγλη σου καὶ θὰ μπορέσει ἡ εὐκολόκαυστη παρθένος νὰ σὲ δεχτεῖ;».
Ὁ Δεσπότης λέει· «Πράγματι, ἂν ἡ φωτιὰ στὴν ἔρημο ἔβλαψε τὴ βάτο, κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο καὶ ἡ παρουσία μου θὰ βλέψει τὴ Μαρία. Ἂν ἐκείνη ἡ φωτιά, ἡ ὁποία σκιαγραφοῦσε τὴν παρουσία ἀπὸ τὸν οὐρανὸ τῆς θεϊκῆς φωτιᾶς πότιζε τὴ βάτο καὶ δὲν τὴν ἔκαιγε, τί θὰ ἔλεγες γιὰ τὴν ἀλήθεια πού κατεβαίνει ἀπὸ τὸν οὐρανὸ ὄχι σὰν πύρινη φλόγα, ἀλλὰ σὰν βροχή;».
Τότε πλέον ὁ ἄγγελος ἐκτέλεσε τὴ διαταγὴ ποὺ πῆρε καὶ ἀφοῦ παρουσιάστηκε στὴν Παρθένο τῆς εἶπε πανηγυρικά· «Χαῖρε, Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος εἶναι μαζὶ σου». Ποτὲ πιὰ ὁ διάβολος δὲν θὰ εἶναι ἐναντίον σου, γιατί τὸ σημεῖο ποὺ πλήγωσε ὁ ἐχθρός σου προηγουμένως, σ’ αὐτὸ πρῶτα–πρῶτα τώρα ὁ ἰατρὸς τῆς σωτηρίας ἐπιθέτει τὸ ἔμπλαστρο. Ἀπὸ ἐκεῖ ὅπου ἐμφανίστηκε ὁ θάνατος, ἀπὸ ἐκεῖ μπῆκε ἡ ζωή. Ἀπὸ τὴ γυναίκα προέρχονται ὅλες οἱ συμφορές, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴ γυναίκα πηγάζουν ὅλα τὰ καλά. Χαῖρε Κεχαριτωμένη, μὴ ντρέπεσαι σὰν νὰ εἶσαι αἰτία καταδίκης. Θὰ γίνεις μητέρα αὐτοῦ ποὺ καταδίκασε καὶ λύτρωσε τὸν ἄνθρωπο. Χαῖρε, ἀμίαντη μητέρα τοῦ Νυμφίου Χριστοῦ στὴν ὀρφανὴ ἀνθρωπότητα. Χαῖρε, ἐσὺ ποὺ καταπόντησες στὴ μήτρα σου τὸν θάνατο τῆς μητέρας τῆς ἀνθρωπότητας Εὔας. Χαῖρε, ὁ ζωντανὸς ναὸς τοῦ Θεοῦ. Χαῖρε, σὺ ποὺ εἶσαι ἐξίσου κατοικία οὐρανοῦ καὶ γῆς. Χαῖρε, εὐρύχωρε τόπε τῆς ἀπόρρητης φύσης». Ἀφοῦ ὅλα αὐτὰ ἔτσι ἔχουν, ἐξαιτίας της ἦλθε ὁ γιατρὸς γιὰ τοὺς ἀρρώστους, «ὁ ἥλιος τῆς δικαιοσύνης, γιὰ νὰ φωτίσει αὐτοὺς ποὺ ζοῦν στὸ σκοτάδι», ἡ ἄγκυρα γιὰ ὅλους τούς ταλαιπωρημένους καὶ τὸ ἀσφαλισμένο λιμάνι. Γεννήθηκε ὁ Δεσπότης τῶν δούλων ποὺ μισοῦνται ἀδιάλλαχτα, ὁ σύνδεσμος τῆς εἰρήνης, ἐμφανίσθηκε ὁ λυτρωτὴς τῶν αἰχμαλώτων δούλων, ἡ εἰρήνη αὐτῶν ποὺ βρίσκονται σὲ πόλεμο. «Αὐτὸς βέβαια εἶναι ἡ εἰρήνη μας», τὴν ὁποία εἰρήνη μακάρι νὰ ἀπολαύσουμε ὅλοι μας μὲ τὴ χάρη καὶ τὴ φιλανθρωπία τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, στὸν Ὁποῖο ἀνήκει ἡ δόξα, τιμὴ καὶ δύναμη τώρα καὶ πάντοτε καὶ σ’ ὅλους τούς αἰῶνες. Ἀμήν.
Ἀπό τό βιβλίο; ΘΕΟΜΗΤΟΡΙΚΟΝ, τ. β΄, Ἔκδ. ΛΥΔΙΑ