ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΠΑΡΑΙΝΕΣΕΙΣ

[fotis]

31. ΟΧΙ ΤΡΑΧΥΤΗΤΑ ΤΡΟΠΩΝ
Κατά τις συναναστροφές να αποφεύγεται κάθε τραχύς τρόπος, διότι τους λογικούς ανθρώπους ταιριάζει να τους στολίζει η ντροπή και η σωφροσύνη, περισσότερο από τας παρθένους. Άλλωστε ο θεοφιλής νους, είναι φως που φωτίζει λαμπρά την ψυχή από όλες τις μεριές, όπως ο ήλιος το σώμα.

[fotis]

32. ΑΡΕΤΗ ΚΑΙ ΥΛΙΚΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ
Σε κάθε ψυχικό πάθος (πνευματικό πρόβλημα) που σου συσσωρεύεται (και δεν ξέρεις πως να το τακτοποίησης), θυμήσου ότι όσοι ορθοφρονούν και θέλουν να βάλουν τα ζητήματά τους στην πρέπουσα θέση και με ασφάλεια, απ' αυτούς δεν θεωρείται γλυκεία η απόκτηση φθαρτών χρημάτων (πραγμάτων), αλλά οι ορθές και αληθινές απόψεις (για κάθε ζήτημα και μάλιστα για τα μεγάλα θέματα: του προορισμού μας επί της γης, της λυτρώσεως από την αμαρτία και της σωτηρίας της ψυχής). Αυτές τους κάνουν ευτυχείς. Διότι ο μεν πλούτος και κλέβεται και αρπάζεται από δυνατότερους και μόνον η αρετή της ψυχής είναι κτήμα και εξασφαλισμένο και απαραβίαστο, που και μετά θάνατον σώζει όσους την έχουν αποκτήσει. Όταν σκέπτονται έτσι, δεν τους συναρπάζουν οι φαντασιοπληξίες του πλούτου και των λοιπών απολαύσεων.

[fotis]

33. Ο ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΟΣ ΠΟΥ ΑΡΕΣΕΙ ΣΤΟ ΘΕΟ
Δεν πρέπει οι άστατοι και απαίδευτοι να αποδοκιμάζουν τους γραμματισμένους. Γραμματισμένος είναι ο άνθρωπος που αρέσει στο Θεό, εκείνος, που ως επί το πλείστον σιωπά ή συζητεί για ολίγα και αναγκαία και αρεστά εις τον Θεόν.

[fotis]

34. Η ΤΡΟΦΗ ΠΟΥ ΑΠΟΘΕΩΝΕΙ ΤΗΝ ΨΥΧΗ
Όσοι επιδιώκουν την ενάρετη και θεοφιλή πολιτεία, φροντίζουν για τις αρετές της ψυχής, γιατί τους είναι δικό τους κτήμα και αιώνια απόλαυσης. Τα πρόσκαιρα τα απολαμβάνουν εφ' όσον είναι δυνατόν και όπως ο Θεός δίνει και θέλει, χρησιμοποιώντας τα με χαρά και ευχαριστώντας με όλη τους την καρδιά, έστω κι αν είναι μέτρια. Διότι με τα πολυτελή φαγητά, τρέφονται τα σώματα σαν υλικά. Την ψυχή όμως την αποθεώνει η γνώσης (του θελήματος) του Θεού και η εγκράτεια, η αγαθότητα και η ευεργεσία, η ευσέβεια και η πραότης.

[fotis]

35. Ο ΘΕΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΧΟΝΤΕΣ
Όσοι από τους ισχυρούς της γης αναγκάζουν (τους άλλους) να επιχειρούν άτοπες και ψυχοβλαβείς πράξεις, δεν μπορούν να κυριαρχήσουν στην ψυχή, που έχει δημιουργηθεί αυτεξούσια. Το σώμα δεσμεύουν, αλλ' όχι και την προαίρεση (τη διάθεση), της οποίας κύριος έχει ορισθεί ο λογικός άνθρωπος, από τον κτίσαντα Θεόν, ο οποίος είναι ισχυρότερος πάσης εξουσίας και ανάγκης και πάσης δυνάμεως.

[fotis]

36. Η ΑΠΩΛΕΙΑ ΥΛΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ
Όσοι νομίζουν δυστυχία το χάσιμο των χρημάτων ή τέκνων ή δούλων ή οποιασδήποτε άλλης υπάρξεως (προσώπου ή πράγματος), ας γνωρίζουν, ότι πρώτα - πρώτα πρέπει να αρκούνται σε όσα τους δίδονται από το Θεό. Κι όταν είναι ανάγκη να τα αποδώσουν, να το κάνουν πρόθυμα και με ευγνωμοσύνη, χωρίς καθόλου να κακιώνουν για τη στέρησή τους ή μάλλον για την επιστροφή. Διότι, αφού μεταχειρίστηκαν πράγματα που δεν είναι δικά τους, πάλιν τα επέστρεψαν.

[fotis]

37. Η ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΓΝΩΜΗ ΔΕΝ ΠΩΛΕΙΤΑΙ
Έργον χρηστού ανθρώπου είναι να μη πουλά την ελεύθερη γνώμη, αποβλέποντας να λάβει χρήματα, έστω κι αν τύχη να είναι πάρα πολλά, όσα προσφέρονται. Διότι τα βιοτικά μοιάζουν με όνειρο και οι φαντασίες του πλούτου είναι άδηλες (δεν ξέρεις που θα καταλήξουν), και ολιγοχρόνιες.

[fotis]

38. Η ΛΑΜΨΗ ΤΗΣ ΕΝΑΡΕΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ
Οι αληθινοί άνθρωποι ας επιδιώκουν να πολιτεύονται αξιαγάπητα στο Θεό και ενάρετα τόσον πολύ, ώστε να διαλάμπει ο ενάρετος βίος τους, μεταξύ των άλλων ανθρώπων, όπως ακριβώς (φροντίζουν να) μπαίνει μικρή (ταινία από) πορφύρα, επάνω στα άσπρα μέρη των ενδυμάτων για στολισμό, για να λάμπουν ξέχωρα και ν' αναγνωρίζονται, γιατί έτσι επιμελούνται ασφαλέστερα τις αρετές της ψυχής.

[fotis]

39. Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΘΩΝ
Οι φρόνιμοι άνθρωποι πρέπει να εξετάζουν καλά τη δύναμη και τον καταρτισμό της ψυχικής αρετής που υπάρχει μέσα τους και έτσι να προετοιμάζονται για ν' αντιστέκονται στα πάθη που απανταίνουν, ανάλογα με την (ηθική και πνευματική) δύναμη που υπάρχει στον εαυτό τους, δωρισμένη σ' αυτούς εκ φύσεως από τον Θεόν.
Η δύναμις που αντιστέκεται προς μεν το κάλλος και προς κάθε επιθυμία ψυχοβλαβή είναι η εγκράτεια προς τους κόπους και τη φτώχεια, η καρτερία και προς την κοροϊδία και το θυμό, η ανεξικακία και τα παρόμοια.

[fotis]

40. ΠΩΣ ΑΠΟΚΤΑΤΑΙ Η ΣΟΦΙΑ
Να γίνει ξαφνικά κανείς αγαθός και σοφός είναι αδιανόητο, αλλά (είναι δυνατόν) με κουραστική μελέτη, συνεργασία και συναναστροφή και με την πείρα, τον καιρό και την άσκηση και την επιθυμία του αγαθού έργου. (Ο καρπός που αποδίδει) ο αγαθός και θεοφιλής άνθρωπος, που αληθινά γνωρίζει τον Θεόν, (είναι ότι) δεν σταματά να κάνη αφθόνως πάντα όσα αρέσουν στον Θεό. Σπάνια όμως ευρίσκονται τέτοιοι άνθρωποι.