Η αντιμετώπιση του ψυχικώς ασθενούς...
Δημοσιεύτηκε: Τετ Νοέμ 23, 2011 10:23 am
Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΨΥΧΙΚΩΣ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
Ο πνευματικός κατά την άσκηση της διακονίας του έρχεται σ’ επαφή με ποικίλους ανθρώπους, οι οποίοι απευθύνονται σ’ αυτόν για διαφορετικούς ο καθένας λόγους: πνευματική αναζήτηση, ανάγκη επανασύνδεσης με την εκκλησία, κρίση στις διαφυλικές, οικογενειακές και διαπροσωπικές σχέσεις, τύψεις κ.α.
Στους παραπάνω λόγους θα πρέπει να προσθέσουμε και έναν ακόμη˙ τα διάφορα ψυχικά νοσήματα , που ιδιαιτέρως ταλανίζουν το σύγχρονο άνθρωπο. Το φαινόμενο να καταφεύγουν στον πνευματικό οι ψυχικώς νοσούντες δεν είναι άγνωστο στην παράδοση της Εκκλησίας μας , αφού υπάρχει πληθώρα σχετικών αγιολογικών όσο και λειτουργικών πηγών που μαρτυρούν γι’ αυτό.
Παρότι οι ψυχικώς πάσχοντες αντιμετωπίζουν εν πολλοίς ένα κοινό πρόβλημα , την ψυχική νόσο, δεν έχουν όλοι, ωστόσο , φτάσει στον αυτό βαθμό συνειδητοποιήσεώς της.
Από την άποψη αυτή θα μπορούσαμε δια κρίνουμε τους ψυχικώς πάσχοντες, ανάλογα με το βαθμό στον οποίο έχουν συνειδητοποιήσει την ασθένειά τους, καθώς επίσης και σε σχέση με το πώς έφτασαν έως την πόρτα του πνευματικού.
Με βάση την παραπάνω μεθοδολογική διάκριση θα μπορούσαμε να παρατηρήσουμε ότι πολλοί ψυχικώς ασθενούντες έχουν συνείδηση της καταστάσεώς τους και άλλοι όχι. Αρκετοί απευθύνονται προηγουμένως σε κάποιον ειδικό των ψυχικών επιστημών, ενώ άλλοι καταφεύγουν πρώτα στη βοήθεια του πνευματικού. Δεν απουσιάζουν, ακόμη, οι περιπτώσεις εκείνες των σθενών που επισκέπτονται τον πνευματικό κατόπιν παροτρύνσεως του γιατρού τους. Απαντώνται, επίσης, ουκ ολίγες περιπτώσεις ασθενών που έχουν πλήρη άγνοια της καταστάσεώς τους και αποφεύγουν συστηματικά να απευθυνθούν στον ειδικό. Αυτοί, σε περίπτωση που θα αποφασίσουν να αναζητήσουν βοήθεια, απευθύνονται συχνά στον πνευματικό . Θέτουν έτσι τον πνευματικό μπροστά στο ζήτημα της διάγνωσης της ψυχικής νόσου.
Βρίσκεται, λοιπόν, ο πνευματικός απέναντι στον ψυχικώς πάσχοντα αδελφό και καλείται να του συμπαρασταθεί . Πώς θα το πετύχει αυτό; Στη συνέχεια θα θέσουμε ορισμένα ερωτήματα που θα πρέπει να προβληματίσουν τον πνευματικό προκειμένου αυτός να σταθεί υπεύθυνα απέναντι στον ψυχικώς πάσχοντα. Τα όσα ακολουθούν αποσκοπούν στη διερεύνηση κάποιων λεπτών πτυχών της ποιμαντικής καθοδήγησης, που αφορούν κυρίως τη θωράκιση του πνευματικού κατά το ανθρώπινον και καθόλου μα καθόλου δεν αναιρούν την -αδιαφιλονίκητη άλλωστε- αλήθεια , ότι η χάρις του Θεού είναι εκείνη που θεραπεύει τα ασθενή και αναπληροί τα ελλείποντα.
Προκειμένου , λοιπόν, ο πνευματικός να σταθεί μπροστά στον ψυχικώς ασθενούντα αδελφό, οφείλει, όπως και σε κάθε άλλη περίπτωση να πλατύνει την καρδιά του, να καταρρίψει κάθε ατομική βεβαιότητα, παραδιδόμενος απόλυτα στη χάρη του Θεού, δια της προσευχής. Επιπλέον οφείλει να παλαίψει με τα παρακάτω ερωτήματα, απευθυνόμενος ειλικρινώς στον εαυτό του: ποια η θέση μου ως προς το πρόβλημα των ψυχικών νοσημάτων γενικότερα; Ποιος είναι ο στόχος του ποιμαντικού διαλόγου με τον ψυχικώς ασθενούντα πιστό; Διαφέρει ο τελευταίος από τον οποιοδήποτε άλλο πιστό ως προς το σκοπό της πνευματικής καθοδήγησης; Ψυχική και πνευματική υγεία ταυτίζονται ή διαφέρουν και σε τι;
Αποδεχόμενος αυτά τα τόσο σημαντικά ερωτήματα ο πνευματικός έχει ήδη “βάλει αρχή” για τον σημαντικό διάλογο. Έχει αναχωρήσει από τη σιγουριά του Εγώ και κατευθύνεται να συναντήσει το Συ του ψυχικώς πάσχοντος αδελφού. Στην πορεία αυτή αοράτως παρίσταται ο Χριστός, που δια της θείας χάριτος θα ενισχύσει και τους δύο ώστε να είναι συνηγμένοι εις το δικό του Όνομα κατά τη διάρκεια της ποιμαντικής συνάντησης.
Τα ερωτήματα όμως απαιτούν και την ανάλογη τοποθέτηση του πνευματικού…
Από το βιβλίο: «Εκ Περιθωρίου. Άρθρα- Ομιλίες- Διαλέξεις»
Αρχιμανδρίτης
Σωφρόνιος Αθ. Γκουτζίνης
Ξάνθη 2006
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
Ο πνευματικός κατά την άσκηση της διακονίας του έρχεται σ’ επαφή με ποικίλους ανθρώπους, οι οποίοι απευθύνονται σ’ αυτόν για διαφορετικούς ο καθένας λόγους: πνευματική αναζήτηση, ανάγκη επανασύνδεσης με την εκκλησία, κρίση στις διαφυλικές, οικογενειακές και διαπροσωπικές σχέσεις, τύψεις κ.α.
Στους παραπάνω λόγους θα πρέπει να προσθέσουμε και έναν ακόμη˙ τα διάφορα ψυχικά νοσήματα , που ιδιαιτέρως ταλανίζουν το σύγχρονο άνθρωπο. Το φαινόμενο να καταφεύγουν στον πνευματικό οι ψυχικώς νοσούντες δεν είναι άγνωστο στην παράδοση της Εκκλησίας μας , αφού υπάρχει πληθώρα σχετικών αγιολογικών όσο και λειτουργικών πηγών που μαρτυρούν γι’ αυτό.
Παρότι οι ψυχικώς πάσχοντες αντιμετωπίζουν εν πολλοίς ένα κοινό πρόβλημα , την ψυχική νόσο, δεν έχουν όλοι, ωστόσο , φτάσει στον αυτό βαθμό συνειδητοποιήσεώς της.
Από την άποψη αυτή θα μπορούσαμε δια κρίνουμε τους ψυχικώς πάσχοντες, ανάλογα με το βαθμό στον οποίο έχουν συνειδητοποιήσει την ασθένειά τους, καθώς επίσης και σε σχέση με το πώς έφτασαν έως την πόρτα του πνευματικού.
Με βάση την παραπάνω μεθοδολογική διάκριση θα μπορούσαμε να παρατηρήσουμε ότι πολλοί ψυχικώς ασθενούντες έχουν συνείδηση της καταστάσεώς τους και άλλοι όχι. Αρκετοί απευθύνονται προηγουμένως σε κάποιον ειδικό των ψυχικών επιστημών, ενώ άλλοι καταφεύγουν πρώτα στη βοήθεια του πνευματικού. Δεν απουσιάζουν, ακόμη, οι περιπτώσεις εκείνες των σθενών που επισκέπτονται τον πνευματικό κατόπιν παροτρύνσεως του γιατρού τους. Απαντώνται, επίσης, ουκ ολίγες περιπτώσεις ασθενών που έχουν πλήρη άγνοια της καταστάσεώς τους και αποφεύγουν συστηματικά να απευθυνθούν στον ειδικό. Αυτοί, σε περίπτωση που θα αποφασίσουν να αναζητήσουν βοήθεια, απευθύνονται συχνά στον πνευματικό . Θέτουν έτσι τον πνευματικό μπροστά στο ζήτημα της διάγνωσης της ψυχικής νόσου.
Βρίσκεται, λοιπόν, ο πνευματικός απέναντι στον ψυχικώς πάσχοντα αδελφό και καλείται να του συμπαρασταθεί . Πώς θα το πετύχει αυτό; Στη συνέχεια θα θέσουμε ορισμένα ερωτήματα που θα πρέπει να προβληματίσουν τον πνευματικό προκειμένου αυτός να σταθεί υπεύθυνα απέναντι στον ψυχικώς πάσχοντα. Τα όσα ακολουθούν αποσκοπούν στη διερεύνηση κάποιων λεπτών πτυχών της ποιμαντικής καθοδήγησης, που αφορούν κυρίως τη θωράκιση του πνευματικού κατά το ανθρώπινον και καθόλου μα καθόλου δεν αναιρούν την -αδιαφιλονίκητη άλλωστε- αλήθεια , ότι η χάρις του Θεού είναι εκείνη που θεραπεύει τα ασθενή και αναπληροί τα ελλείποντα.
Προκειμένου , λοιπόν, ο πνευματικός να σταθεί μπροστά στον ψυχικώς ασθενούντα αδελφό, οφείλει, όπως και σε κάθε άλλη περίπτωση να πλατύνει την καρδιά του, να καταρρίψει κάθε ατομική βεβαιότητα, παραδιδόμενος απόλυτα στη χάρη του Θεού, δια της προσευχής. Επιπλέον οφείλει να παλαίψει με τα παρακάτω ερωτήματα, απευθυνόμενος ειλικρινώς στον εαυτό του: ποια η θέση μου ως προς το πρόβλημα των ψυχικών νοσημάτων γενικότερα; Ποιος είναι ο στόχος του ποιμαντικού διαλόγου με τον ψυχικώς ασθενούντα πιστό; Διαφέρει ο τελευταίος από τον οποιοδήποτε άλλο πιστό ως προς το σκοπό της πνευματικής καθοδήγησης; Ψυχική και πνευματική υγεία ταυτίζονται ή διαφέρουν και σε τι;
Αποδεχόμενος αυτά τα τόσο σημαντικά ερωτήματα ο πνευματικός έχει ήδη “βάλει αρχή” για τον σημαντικό διάλογο. Έχει αναχωρήσει από τη σιγουριά του Εγώ και κατευθύνεται να συναντήσει το Συ του ψυχικώς πάσχοντος αδελφού. Στην πορεία αυτή αοράτως παρίσταται ο Χριστός, που δια της θείας χάριτος θα ενισχύσει και τους δύο ώστε να είναι συνηγμένοι εις το δικό του Όνομα κατά τη διάρκεια της ποιμαντικής συνάντησης.
Τα ερωτήματα όμως απαιτούν και την ανάλογη τοποθέτηση του πνευματικού…
Από το βιβλίο: «Εκ Περιθωρίου. Άρθρα- Ομιλίες- Διαλέξεις»
Αρχιμανδρίτης
Σωφρόνιος Αθ. Γκουτζίνης
Ξάνθη 2006